Stanowisko RIO Opole:

Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 561) w odpowiedzi na pismo z 18 kwietnia 2018 r. sygn. SKR.071.46.2018 dotyczące opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w świetle art. 52 ust. 15 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2203), uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Wstępnie należy wskazać, iż ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, dalej: u.f.z.o. stanowi, że rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego uczniów objętych wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat, w prowadzonym przez gminę publicznym przedszkolu. Rada gminy może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z ww. opłat (art. 52 ust. 1 i 2 u.f.z.o.).

Na podstawie art. 52 ust. 15 u.f.z.o. opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.). Zgodnie z art. 67 w związku z art. 60 cyt. ustawy w sprawach nieuregulowanych wskazaną ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.).

Podkreślić należy, że organem właściwym rzeczowo w sprawie badania legalności uchwał w sprawie opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego jest wojewoda, a ewentualne rozstrzygnięcia nadzorcze będą podlegały dalszej analizie przez sądy. Uchwały w powyższej sprawie nie są objęte nadzorem tut. Izby, o którym mowa w art. 11 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.

Ponadto na temat przedmiotowego zagadnienia stanowisko wyraziło Ministerstwo Edukacji Narodowej w wyjaśnieniach z dnia 1 marca 2018 r. (men.gov.pl » Ministerstwo » Aktualności » Opłaty za publiczne przedszkola a umowy cywilnoprawne – wyjaśnienia MEN). Ministerstwo wskazało, że regulacje zawarte w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, określające organy właściwe do ustalania wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego i wyżywienie w przedszkolach oraz sposób ustalania tych opłat, należy uznać za odrębne przepisy, o których mowa w art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Uchwała w przedmiocie ustalenia opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz warunków całkowitego lub częściowego zwolnienia z nich ma charakter aktu prawa miejscowego – nie ma zatem zastosowania reguła wynikająca z art. 61 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, przewidująca ustalanie należności, o których mowa w art. 60 tej ustawy (tj. niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym), w drodze decyzji właściwych organów. Obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości określonej we wspomnianej wcześniej uchwale rady gminy (która ustala stawkę godzinową za korzystanie z wychowania przedszkolnego) wynika wprost z przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym i aktualizuje się z chwilą rozpoczęcia korzystania z tego świadczenia.

Natomiast dyrektor przedszkola, w drodze czynności materialno-technicznych, dokonuje stosownego obliczenia miesięcznej należności wynikającej z liczby godzin, w których dziecko korzystało w danym miesiącu z wychowania przedszkolnego. Jedynie w przypadku zwolnienia z opłat (całkowitego lub częściowego) rozstrzygnięcie w tym przedmiocie następuje w drodze decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) albo upoważnionego przez niego dyrektora przedszkola (szkoły podstawowej), na podstawie art. 52 ust. 9 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

W związku z jednoznacznym rozstrzygnięciem w ustawie o publicznoprawnym, a nie cywilnoprawnym, charakterze przedmiotowych opłat, tym bardziej nie ma podstaw do zawierania przez dyrektorów przedszkoli publicznych umów cywilnoprawnych z rodzicami, określających wysokość i zasady wnoszenia opłat.

Mając na względzie powyższe, forma decyzji została przewidziana jedynie we wskazanych powyżej przypadkach. W pozostałym zakresie czynności te mają charakter materialno-techniczny, a sposób ich realizacji w zakresie opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego powinien zostać określony przez dyrektora przedszkola. Tym samym sposób naliczania opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego leży w gestii ww. podmiotu.

Ponadto Ministerstwo Edukacji Narodowej jednoznacznie wskazało, iż brak jest podstaw prawnych do zawierania przez dyrektorów przedszkoli umów cywilnoprawnych z rodzicami.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{Administracja Oświaty w Kluczborku, 2018-04-18, sygn. -}
{RIO Opole, 2018-05-15, sygn. NA.III-0221-11/2018}