Stanowisko RIO Wrocław:

W dniu 17 stycznia 2020 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu wpłynął Pani wniosek, zawierający prośbę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie:

Czy w przypadku wykonania przez jednostkę samorządu terytorialnego nadwyżki budżetowej za dany rok, należy ją wprowadzić do planu przychodów w następnym roku jako nadwyżkę czy też należy odnosić się do skumulowanego wyniku budżetu, i jeżeli jest on ujemny, wprowadzić te środki do planu jako wolne środki?

Jako przepisy o finansach publicznych stanowiące przedmiot wniosku o wyjaśnienie wskazano art. 217 i art. 242 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 869), dalej zwanej u.f.p.”, oraz załącznik nr 5 Klasyfikacja paragrafów przychodów, do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1053), dalej zwanego rozporządzeniem.
W związku z Pani prośbą wyjaśniam, co następuje:

Zawarta w art. 242 u.f.p. regulacja określa zasady równoważenia budżetu bieżącego. Wynika z niej m.in., że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 5, 7 i 8 u.f.p. Na marginesie zauważyć należy, że w powołanym brzmieniu przepis ten będzie miał zastosowanie po raz pierwszy do opracowania i wykonania budżetu oraz wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego na rok 2022.

Regulacja zawarta w art. 217 ust. 2 u.f.p. wskazuje natomiast źródła finansowania deficytu budżetu. Mogą nimi być m.in. przychody z:

– nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych, pomniejszonej o środki określone w pkt 8,
– wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych,
– niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu, wynikających z rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikających z rozliczenia środków określonych w art. 5 ust. 1 pkt 2 i dotacji na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego z udziałem tych środków.

Ustawa o finansach publicznych w art. 242 oraz w art. 217 ust. 2 nie posługuje się pojęciem nadwyżki „z roku poprzedniego”, lecz pojęciem nadwyżki,,z lat ubiegłych”. Powyższe w ocenie Izby oznacza, że źródłem finansowania deficytu budżetu jak i równoważenia budżetu bieżącego (art. 242 u.f.p.) może być nadwyżka z lat ubiegłych, rozumiana jako skumulowany wynik budżetu. Powyższe potwierdza ustalona rozporządzeniem klasyfikacja paragrafów przychodów. Paragrafowi 957 przypisano nazwę „Nadwyżki z lat ubiegłych”, wskazując, że w paragrafie tym jednostki samorządu terytorialnego wykazują niewykorzystane środki pieniężne pochodzące z nadwyżek budżetów z lat ubiegłych pomniejszone o środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy.

W ocenie Izby zmiana brzmienia art. 242 u.f.p. nie ma wpływu na sposób rozumienia pojęć użytych w art. 217 ust. 2 u.f.p. Literalna wykładania art. 217 ust. 2 pkt 5 u.f.p. prowadzi do wniosku, że nadwyżka uzyskana za dany rok może zostać wprowadzona do budżetu kolejnego roku jako przychód z tytułu nadwyżki z lat ubiegłych (§ 957) tylko wówczas, gdy skumulowany wynik budżetu z lat ubiegłych jest dodatni. W przeciwnym razie, tj. w przypadku ujemnego skumulowanego wyniku budżetu środki, które nie są środkami, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 u.f.p., będą stanowić przychód budżetu z tytułu wolnych środków, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 u.f.p.

Ze względu na przedmiotowy zakres działalności Izby, jak również to, że jednostki samorządu terytorialnego działają we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, powyższe stanowisko Izby w przedmiotowym zakresie nie jest wiążące dla wnioskującego o ich udzielenie, jak i innych organów.

{RIO Wrocław, 2020-02-07, sygn. P.WR.54.6.2020}