Stanowisko RIO Szczecin:
Odpowiadając na pytanie Pana Burmistrza z dnia 30 marca br. dotyczące możliwości wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sytuacji braku zabezpieczenia środków w planie finansowym, w kontekście przepisów ustawy o finansach publicznych1 oraz ustawy Prawo zamówień publicznych2 uprzejmie wskazuję, co następuje.
Co do zasady, Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie podziela wyrażone w Pana piśmie stanowisko, że powyższe działanie nie pozostaje w sprzeczności z przepisami wymienionych ustaw z takim zastrzeżeniem, iż środki na realizację zamówienia powinny zostać zabezpieczone w budżecie jednostki samorządu terytorialnego najpóźniej przed otwarciem ofert. W ocenie Izby powyższe wynika z przepisu art. 222 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym zamawiający, najpóźniej przed otwarciem ofert, udostępnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania informację o kwocie, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego jest uchwała budżetowa i tylko kwota w niej ujęta może stanowić źródło informacji wymaganej cytowanym przepisem.
Organ nadzoru zaleca jednocześnie daleko idącą ostrożność, w szczególności z uwagi na okoliczności uregulowane w art. 257 i 261 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Cytowany art. 257 reguluje, iż zamawiający może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki publiczne, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu albo zaproszeniu do negocjacji. W przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w tym postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty, co wynika z art. 261 cytowanej ustawy. Jednocześnie z art. 44 ust. 3 ustawy o finansów publicznych wynika obowiązek dokonywania wydatków w sposób celowy i oszczędny (z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów), w sposób umożliwiający terminową realizację zadań oraz w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
W tym stanie rzeczy, obciążenie budżetu wydatkami związanymi z roszczeniem wykonawcy może być podstawą oceny działań organu wykonawczego pod kątem gospodarności i celowości, dokonywanej przez organ stanowiący w szczególności w procedurze absolutoryjnej. Zatem wszczynając postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sytuacji braku zabezpieczenia środków w planie finansowym wymaga szczegółowego rozważenia ryzyk wynikających z przedstawionych wyżej okoliczności oraz wskazanego przez Pana Burmistrza zagrożenia realizacji zadania z powodu ograniczenia czasowego.
Informuję, iż przedstawione stanowisko nie stanowi wiążącej wykładni przepisów prawa, a wyraża jedynie opinię na przedstawione zagadnienie.
{RIO Szczecin, 2022-04-14, sygn. K.43.5.2022}