Stanowisko RIO Lublin:

W odpowiedzi na Pani pismo Nr IRFZ.3041.1.2021 z 10 stycznia 2022 r. wyjaśniam:

Zgodnie z art. 70e i 70f ww. ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1672 z późn. zm.) w roku 2021 gminy mogą otrzymać z budżetu państwa środki finansowe na uzupełnienie subwencji ogólnej, z przeznaczeniem na wsparcie finansowe inwestycji w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji. W latach 2021-2024 gmina obowiązana jest do przeznaczenia na finansowanie wskazanych wyżej inwestycji wydatków w kwocie nie mniejszej niż równowartość kwoty otrzymanej na te inwestycje. Jeżeli gmina przeznaczyła na finansowanie inwestycji wydatki mniejsze niż równowartość kwoty otrzymanej, to w roku 2025 nie otrzymuje środków z rezerw subwencji ogólnej.

Do zadań własnych gmin należą m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 z późn. zm.), a zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz zbiorowego odprowadzania ścieków regulują przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028). W ustawie tej zdefiniowane zostały m.in. pojęcia urządzeń wodociągowych 1 kanalizacyjnych.

Izba podziela stanowisko Ministerstwa Finansów, dostępne na stronie internetowej MF wskazanej w piśmie z 21 grudnia 2021 r., zgodnie z którym oczyszczalnie ścieków, w tym przydomowe oczyszczalnie ścieków to instalacje, które nie są objęte wsparciem. Zakaz objęcia wsparciem dotyczy również ewentualnego finansowania z subwencji przydomowych oczyszczalni ścieków dla obiektów użyteczności publicznej znajdujących się na majątku gminy. Brak jest również możliwości przeznaczenia środków finansowych uzyskanych z uzupełniającej subwencji ogólnej na wsparcie finansowe inwestycji w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę na cele remontowe. Wydatki na finansowanie remontów co do zasady są wydatkami bieżącymi, nie można więc uwzględnić ich przy ocenie spełnienia obowiązku przeznaczenia na inwestycje równowartości środków otrzymanych z budżetu państwa.

O sposobie wykorzystania otrzymanych środków z subwencji gmina decyduje samodzielnie i dokonując określonych wydatków, każdorazowo winna ocenić jaki mają one charakter, tj. czy są to wydatki bieżące czy majątkowe. Kierownik danej jednostki dysponuje bowiem pełną wiedzą o stanie faktycznym określonego zdarzenia i może dokonać szczegółowej analizy charakteru danego wydatku.

Należy przy tym mieć na uwadze przepisy art. 236 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którymi przez wydatki bieżące rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi. Do wydatków majątkowych. w związku z przepisami art. 236 ust. 4 tej ustawy, zalicza się m.in. wydatki na inwestycje i zakupy inwestycyjne.

Przy rozróżnieniu rodzaju danych wydatków należy uwzględniać zasady wynikające z rozporządzeń wydanych na podstawie przepisów ustawy o finansach publicznych, w tym rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 20i0 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1053 z późn.zm.) oraz przepisy ustawy o rachunkowości i Prawa budowlanego.

Zgodnie z przepisami art. 3 pkt 8 Prawa budowlanego remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Wydatki na remont nie mogą być kwalifikowane jako wydatki majątkowe.

Natomiast wydatki inwestycyjne, w tym na ulepszenie, modernizację środków trwałych ponoszone są na odtworzenie stanu pierwotnego przy zastosowaniu wyrobów innych niż użyto w stanie pierwotnym (do nakładów tych nie zalicza się wydatków na remonty). Z przepisów art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości wynika, że z ulepszeniem (modernizacją) środków trwałych mamy do czynienia, gdy następuje przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja lub modernizacja środków trwałych i następuje wzrost wartości użytkowej środków trwałych w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania.

Podsumowując, kierownik jednostki — przy udziale merytorycznych pracowników znających szczegółowo stan faktyczny odnośnie do planowanego zadania w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji — posiada wiedzę czy zadanie to jest remontem czy inwestycją, a w konsekwencji czy jest ono objęte wsparciem finansowym z budżetu państwa, na podstawie powołanych na wstępie przepisów.

Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłącznie swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{Urząd Gminy Komarów-Osada, 2022-01-10, sygn. IRFZ.3041.1.2021}
{RIO Lublin, 2022-01-26, sygn. RIO.V.070.3.2022}