Koszty posiłku ponoszonego przez uczniów korzystających z ciepłego posiłku w szkole, przygotowanego przez firmę zewnętrzną w formie cateringu

Stanowisko RIO Zielona Góra:

W odpowiedzi na wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych z dnia 04 listopada 2022 r. (data wpływu 07 listopada 2022 r.), skierowany do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1668) dotyczący kosztów posiłku ponoszonego przez uczniów korzystających z ciepłego posiłku w szkole, przygotowanego przez firmę zewnętrzną w formie cateringu uprzejmie wyjaśniam.

Zgodnie z art. 106 ust. 1-3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 z późn. zm.) w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne. Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Stosownie do art. 106a powołanej wyżej ustawy Prawo oświatowe – szkoła podstawowa, z wyjątkiem szkoły podstawowej dla dorosłych oraz szkoła artystyczna realizująca kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej zapewnia uczniom jeden gorący posiłek w ciągu dnia i stwarza im możliwość jego spożycia w czasie pobytu w szkole. Korzystanie z posiłku jest dobrowolne i odpłatne.

Obowiązek zapewnienia uczniom jednego gorącego posiłku w ciągu dnia i stworzenia im możliwości jego spożycia w czasie pobytu w szkole wprowadzony został od 01 września 2022 r. na podstawie art. 1 pkt 42 w związku z art. 170 pkt 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2245).

Przed wprowadzeniem art.106a ustawy Prawo oświatowe – szkoła mogła, ale nie miała obowiązku zorganizować stołówki.

Zasady ustalania odpłatności i wnoszenia odpłatności za posiłki – nie uległy natomiast zmianie (w tym zakresie przepisy art.106 ustawy Prawo oświatowe nie zostały zmienione) w związku z czym – przy ustalaniu odpłatności za posiłki, o których mowa w art. 106a ustawy Prawo oświatowe – należy stosować zasady wynikające z art.106 ust.3-6 tej ustawy. Z przepisów tych wynika, że wysokość opłat za posiłki w szkole ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym (art. 106 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe) a do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3 tej ustawy – nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki (art. 106 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe).

W orzecznictwie oraz w doktrynie utrwalony jest pogląd, że rodzice pokrywają jedynie równowartość surowców wykorzystywanych do przygotowania posiłków (tzw. wsad do kotła). Pozostałe koszty, takie jak np. wynagrodzenia pracowników, składki naliczone od tych wynagrodzeń, nakłady na utrzymanie kuchni – powinny obciążać organ prowadzący. W przypadku braku kuchni w placówce, co skutkować będzie nie ponoszeniem przez organ prowadzący kosztów, o których mowa wyżej – organ ten ma obowiązek pokrycia wydatków związanych z przygotowaniem i dowozem posiłków do zorganizowanej przez gminę stołówki (wyrok NSA z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 1554/10, LEX nr 745087). W ocenie Izby – w sytuacji zorganizowania przez Gminę Górzyca wyżywienia uczniów szkoły podstawowej w formie cateringu – po stronie organu prowadzącego powstanie obowiązek pokrycia wszystkich wydatków z tym związanych, m.in. kosztów przygotowania i dowozu posiłków do zorganizowanej stołówki; zapewnienia jednorazowych naczyń, odbioru pozostałości.

Opłata za posiłki w szkole dokonywana przez rodzica/opiekuna ucznia może obejmować tylko koszty artykułów żywnościowych (tzw. wsadu do kotła).

Sprawa przeznaczenia dochodów z tytułu opłat za wyżywienie, pobranych na podstawie art. 106 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe była przedmiotem kontroli koordynowanej przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych. W Informacji o wynikach kontroli koordynowanej (..)” zwrócono między innymi uwagę na to, że zgodnie z art. 106 ust. 4 powołanej wyżej ustawy – finansowane przez rodziców i opiekunów opłaty za posiłki powinny być w całości przeznaczone na koszty tzw. „wsadu do kotła”. Nie mogą natomiast służyć pokryciu kosztów wynagrodzeń oraz pozostałych kosztów przygotowania i wydania posiłków ani kosztów niezwiązanych z żywieniem.

Jednocześnie informuję, że stanowisko zaprezentowane w piśmie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa.

{RIO Zielona Góra, 2022-12-06, sygn. RIO.II.K.061.16.2022}