Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 23 maja 2017 r. sygn. FN.3251.02.2017.JR, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia na pytanie, czy zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim oraz art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, z budżetu gminy można wydatkować środki w formie dotacji celowej na realizację zadań w trybie określonym w art. 115 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w ramach funduszu sołeckiego, informuję co następuje.

Zgodnie z art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. z 2014 r., poz. 301 ze zm.), środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć, które są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Ponadto na podstawie art. 2 ust. 7 powyższej regulacji prawnej, środki te można przeznaczyć również na pokrycie wydatków na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej.

Zatem, kluczowe dla omawianego zagadnienia jest, aby przedsięwzięcie określone w uchwalonym przez zebranie wiejskie wniosku spełniało łącznie kryteria, o których mowa w art. 2 ust. 6 ustawy o funduszu sołeckim.

Dodatkowo na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim wniosek, oprócz wskazania przedsięwzięcia przewidzianego do realizacji na obszarze sołectwa w ramach środków określonych dla danego sołectwa, powinien zawierać oszacowanie jego kosztów i uzasadnienie. Należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 5 ust. 11 powołanej regulacji prawnej, rada gminy odrzuca wniosek sołectwa w przypadku, gdy zamierzone przedsięwzięcia nie spełniają wymogów określonych w art. 2 ust. 6 lub 7.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1870 ze zm.) w art. 44 ust. 2 stanowi, że jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Regulacje prawne w zakresie dotacji znajdują się w art. 126 powołanej ustawy. Przepis ten wskazuje, że dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Zgodnie z brzmieniem art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.

Ustawodawca wskazał również, że zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie – na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1 (art. 221 ust. 2 cyt. ustawy).

Powyższych zapisów ustawowych nie można interpretować bez odniesienia do ustaw szczególnych, które precyzują sposób finansowania poszczególnych zadań realizowanych przez gminy. Z treści nadesłanego pisma wynika, że rozpatrując przedmiotowe zagadnienie należy mieć na uwadze m.in. przepisy wynikające z ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1638 ze zm.).

Mając na uwadze obecny stan prawny, należy stwierdzić, że środki wyodrębnione w ramach funduszu sołeckiego stanowią część budżetu gminy. Środki te nie są przekazywane sołectwom w jakiejkolwiek formie. Gmina ponosi niezbędne wydatki związane z realizacją tych przedsięwzięć. Organ wykonawczy gminy jest odpowiedzialny za prawidłowe gospodarowanie środkami tego funduszu. Jest również uprawniony do zaciągania zobowiązań na pokrycie wydatków zaplanowanych w budżecie na realizację zadań w ramach funduszu sołeckiego (M. Paczocha, Fundusz sołecki jako narzędzie realizacji zadań gminy przez sołectwa, w: Finanse Komunalne nr 7-8/2009 s. 24).

Zatem dotacji jako formy finansowania przedsięwzięć w ramach funduszu sołeckiego nie można wykluczyć. Konkludując należy wskazać, że każdy wniosek w sprawie przeznaczenia środków z funduszu sołeckiego powinien być rozpatrywany przez pryzmat ustaw regulujących określone zagadnienia, w szczególności należy rozważyć czy prawidłowo zostały oszacowane koszty przedsięwzięcia jak również fakt, iż realizacja przedsięwzięcia w ramach środków określonych dla danego sołectwa, powinna odbywać się na obszarze danego sołectwa. Konieczne jest również wyodrębnienie środków finansowych na realizację przedsięwzięcia w ramach funduszu sołeckiego w celu ich prawidłowego rozliczenia po jego realizacji. Jednakże ostateczna decyzja w sprawie należy do organu wykonawczego gminy.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2017-06-22, sygn. NA.III-0221-22/2017}