Stanowisko RIO Lublin:

W odpowiedzi na Pana pismo z dnia 6.07.2021 r., znak: KS-416.1.2021 w przedmiocie finansowania z budżetu gminy badań archeologicznych na obszarze prywatnych nieruchomości, Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie wyjaśnia co następuje:

Zgodnie z art. 216 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305), wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, w szczególności na zadania własne j.s.t. Ustawa o finansach publicznych w art. 44 stanowi, że wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów. W tym aspekcie ocena zgodności z prawem wydatku budżetowego musi zostać oceniona poprzez pryzmat zadań własnych określonych przepisami prawa.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2020 r. poz. 713), do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy zawiera art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. W ocenie Izby, finansowanie badań archeologicznych na obszarze prywatnych nieruchomości, nie mieści się w katalogu zadań własnych gminy wymienionych w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym.
Jednakże w ocenie Izby ewentualne prace archeologiczne prowadzone na terenie prywatnym mogą stanowić działania służące promocji gminy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 18 ustawy o samorządzie gminnym, Środki i metody promocji gminy nie są nigdzie ustawowo regulowane, stąd do gminy należy ocena jak tego typu zadanie będzie wykonywała i czy uzyskane efekty są współmierne do poniesionych nakładów. Biorąc pod uwagę orzecznictwo (wyroki NSA: II OSK 1477/08 i I SA/Od 2038/99), można stwierdzić, że przeznaczenie środków publicznych na sfinansowanie badań archeologicznych, może służyć promocji gminnych walorów turystycznych. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 10 września 2013 r. (sygn. akt. I SA/Gd 620/13) promocja gminy, dbanie o rozwój infrastruktury turystycznej i zachęcanie turystów do odwiedzania gminy odpowiada przede wszystkim zbiorowym interesom wspólnoty samorządowej, w związku z czym, co do zasady, zadania te wykonywane są w ramach władztwa publicznego gminy.

Należy jednakże zaznaczyć, że działania, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 18 ww. ustawy o samorządzie gminnym, można uznać za promocję gminy jako ośrodka turystycznego tylko w sytuacji, jeżeli zakres tej promocji (realny krąg potencjalnych klientów), forma, koszt i wiarygodność kontrahenta pozwalają na racjonalne założenie, że wspólnota samorządowa osiągnie wymierne korzyści z napływu dodatkowej liczby turystów.

Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłączne swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{Urząd Gminy Kraśnik, 2021-07-06, sygn. KS-416.1.2021}
{RIO Lublin, 2021-07-27, sygn. RIO-I-430/25/21}