Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 15 grudnia 2016 r. sygn. F.2611.55.2016.JS, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia w zakresie ewidencjonowania przez gminę środków trwałych oraz wyposażenia nabywanego przez gminę na rzecz jednostek ochotniczych straży pożarnych funkcjonujących na jej terenie tj., czy gmina powinna ująć w ewidencji środków trwałych i wyposażenia zakupione wyposażenie dla jednostek ochotniczych straży pożarnych, skoro nie jest ono zakupione na jej potrzeby, informuję co następuje.

Analizując przedmiotowe zagadnienie, wstępnie należy wskazać na treść art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1047), który stanowi, że przez środki trwałe rozumie rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Rozpatrując rzeczone zagadnienie, należy mieć na względzie również brzmienie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r., 446 ze zm.). Powyższa regulacja prawna w art. 7 ust. 1 pkt 14 stanowi, że do zadań własnych gminy należą w szczególności sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego.

Ponadto z ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 191 ze zm.), wynika obowiązek gminy ponoszenia kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej (art. 32 ust. 2 cyt. ustawy).

Zatem kluczowe dla omawianej kwestii jest określenie nabywcy środka trwałego. W sytuacji gdy jednostka ochotniczej straży pożarnej, zgodnie z dokumentem księgowym jest nabywcą środka trwałego, to wówczas powinien on znaleźć się w jej ewidencji na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o rachunkowości, który przesądza o tym, że zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Natomiast gdy nabywcą jest gmina, wówczas ona ujmuje dany składnik majątkowy w swojej ewidencji księgowej.

Wskazana przez podmiot wnioskujący o udzielenie wyjaśnienia forma przekazania przez gminę zakupionego sprzętu do używania jednostce ochotniczej straży pożarnej w ramach umowy użyczenia, celem realizacji obowiązku wynikającego z art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, nie zmienia faktu, iż ten środek trwały nadal stanowi składnik majątkowy gminy i powinien pozostawać w jej ewidencji.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2017-01-19, sygn. NA.III-0221-28/2016}