Stan faktyczny:
Na podstawie art. 31zzca ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842, poz. 2112, poz. 2123, poz. 2157, poz. 2255, poz. 2275, poz. 2320, poz. 2327, poz. 2338, poz. 2361, poz. 2401 oraz z 2021 r. poz. 11, poz. 159 i poz.180).
Rada gminy na podstawie w/w przepisów uchwałą chce zwolnić przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Osie z opłaty, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, należnej w 2021 r.
Pytanie:
Czy zapis w uchwale: „§ 1. Zwalnia się przedsiębiorców prowadzących Sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Osie z opłaty, o której mowa w art. 11 ust 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, należnej w 2021 r.” będzie upoważniał do zwrotu wpłaconych przez przedsiębiorców kwot na poczet opłaty (wpłaconych w całości lub w ratach), po wejściu w życie uchwały o zwolnieniu.
Stanowisko własne:
Na podstawie art. 3lzzca ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Rada Gminy Osie chce w drodze uchwały, zwolnić z opłaty, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r o ’ wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi należnej w 2021 r. Trudno jednak jednoznacznie ocenić co autor miał na myśli konstruując ust. 1 i obok ust. 2 art. 31zzca ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Należy nadmienić, że zgodnie z art. 1 11 ust. 7 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, opłata, powinna być wniesiona na rachunek gminy w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem w trzech równych ratach w terminach do 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego lub jednorazowo w terminie do 31 stycznia danego roku kalendarzowego.
Tak więc opłata jest jedna, ale wniesiona może być jednorazowo, albo w trzech równych ratach.
Z ust. 8 cyt. artykułu wynika, że w roku nabycia zezwolenia lub utraty jego ważności, opłaty dokonuje się w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia.
Cyt. ust.1 art. 31zzca ustawy daje możliwość wprowadzenia zwolnienia z ww. opłaty należnej w 2021 r. Należałoby rozumieć, że chodzi o 100% Opłaty. Dlatego niezrozumiała jest treść ust. 2 w świetle regulacji zawartej w ust. 1. Zgodnie z ust. 2 w przypadku zwolnienia z opłaty, rada gminy, w uchwale, może przyznać zwrot określonej części opłaty pobranej od przedsiębiorców, którzy wnieśli jednorazowo opłatę za rok 2021 w terminie do dnia 31 stycznia 2021 r. Wydaje się, że jeżeli rada gminy wprowadza zwolnienia z opłaty należnej w roku 2021 to powinno się zwrócić I ratę opłaty i opłatę uiszczona jednorazowo przez przedsiębiorców.
Reasumując mając na uwadze równe traktowanie przedsiębiorców Rada Gminy Osie nie korzysta z ust. 2 art. 31zzca ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID—19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych i uważa, że możliwy jest zwrot Wpłaconych przez przedsiębiorców kwot na poczet opłat, po wejściu w życie uchwały o zwolnieniu.
Stanowisko RIO Bydgoszcz:
W odpowiedzi na zapytanie Pana Wójta złożone pismem z dnia 22 lutego 2021 r., dotyczące zwolnienia uchwałą organu stanowiącego Gminy Osie przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Osie z opłaty, o której mowa w art. 11¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2277 z późn. zm.), za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, należnej w 2021 r., uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Dnia 26 stycznia 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 z póz. zm. – dalej ustawa), która przedłużyła na 2021 rok możliwości podejmowania przez rady gmin uchwał zwalniających z opłat za zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży lub przedłużających termin na ich wniesienie do końca roku.
Stosownie do przepisu art. 31 zzca ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 26 stycznia 2021 r. ,,rada gminy może, w drodze uchwały, zwolnić z opłaty, o której mowa w art. 11¹ ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, należnej w 2020 r. lub w 2021 r. lub przedłużyć termin na jej wniesienie”. Zgodnie zaś z ust. 2 pkt 2 ww. artykułu ,,w przypadku zwolnienia z opłaty, rada gminy, w uchwale, o której mowa w ust. 1, może przyznać zwrot określonej części opłaty pobranej od przedsiębiorców, którzy wnieśli jednorazowo opłatę (…) za rok 2021 w terminie do 31 stycznia 2021 r.
Na tle powyższych przepisów rodzi się wątpliwość interpretacyjna, którą można sprowadzić do pytania czy wobec brzmienia delegacji ustawowej zawartej w ust. 2 dopuszczalny jest zwrot I raty opłaty, o której mowa w art. 11¹ ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wynika bowiem wprost z tegoż przepisu, że rada gminy może przyznać zwrot określonej części opłaty przedsiębiorcom ale pod warunkiem, że wnieśli oni należną opłatę za cały rok 2021 jednorazowo. Można by zatem przyjąć, że niespełnienie przez przedsiębiorcę przedmiotowego warunku wyklucza przyznanie mu zwrotu określonej części opłaty.
Wniosek jakoby warunkiem uzyskania zwrotu było uiszczenie całej opłaty jednorazowo jest niezgodny z wynikami celowościowej oraz systemowej wykładni analizowanych przepisów. Stwierdzić należy, że zapis zawarty w art. 31 zzca ust. 2 ustawy stanowi w istocie tzw. superfluum ustawowe, tj. sytuację polegającą na tym, że dany przepis prawny jest zbędny w systemie prawa. Skoro bowiem istnieje normatywna podstawa (art. 31 zzca ust. 1 ustawy) do dokonania zwrotu nadpłaty to zbędne jest postanowienie rady gminy o zwrocie części opłaty.
Reasumując, Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy, podziela stanowisko Gminy Osie w sprawie wprowadzenia zwolnienia za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, należnej w 2021 r. zaprezentowane w piśmie z dnia 22 lutego 2021 r. Podjęcie uchwały rady gminy ustanawiającej zwolnienie z opłaty, o której mowa w art. 11¹ ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, należnej w 2021 r. jest wystarczającą podstawą prawną do dokonania zwrotu I raty opłaty jako nadpłaty w rozumieniu art. 72 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.).
Przedstawiając powyższe informuję, że opinie i wyjaśnienia regionalnych izb obrachunkowych nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{Urząd Gminy Osie, 2021-02-22, sygn. -}
{RIO Bydgoszcz, 2021-03-22, sygn. RIO-KB.AT-073-1/2021}