Stanowisko RIO Zielona Góra:

W odpowiedzi na pismo Pana Burmistrza z dnia 6 lutego 2018 roku , w sprawie udzielenia informacji dotyczącej możliwości przekazania dotacji celowej dla jednostki samorządu terytorialnego z terenu Niemiec na realizację wspólnego projektu transgranicznego, który będzie realizowany w ramach programu współpracy INTERREG VA Brandenburgia-Polska 2014-2020 wyjaśniam, że zgodnie z dyspozycją art. 220 ust. 1-3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (jedn. tekst. Dz. U. z 2017 r. , poz. 2077 ) z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Stosownie do art. 220 ust. 2 ustawy o finansach publicznych podstawą udzielenia pomocy dla innej j.s.t jest umowa. Natomiast spory w zakresie zwrotu dotacji rozstrzygają sądy powszechne.

Ustawodawca polski nie uregulował jednak zasadniczej kwestii jaką stanowi problem rozliczenia pomocy finansowej udzielonej dla jednostki samorządu terytorialnego z terenu innego państwa w tym z obszaru Unii Europejskiej.

Ponadto wskazać należy, że nie można rozstrzygnąć jednoznacznie kwestii dotyczącej właściwości sądów powszechnych i prawa w oparciu o które ewentualne spory byłyby rozstrzygane. Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym „gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej”.

Z kolei zgodnie z regulacją określoną w art. 216 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego odrębną uchwalą. Wspomniana pomoc może być udzielona w formie dotacji celowej albo jako pomoc rzeczowa.

Ponadto przepis art. 216 ust. 2 pkt 5 stanowi o konieczności określenia przez radę gminy pomocy w odrębnej uchwale.

Pomoc ta (zarówno finansowa, jak i rzeczowa) może być jednak udzielona tylko na realizację zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, do której jest ona kierowana.

Z analizy załączonego do pytania Pana Burmistrza porozumienia partnerskiego (§ 2 ust. 2 ) wynika, że związek Gmin Bieskov-Finkenheerd zapewni w odpowiedni sposób obsługę i eksploatację promu i będzie pokrywał koszty jego utrzymania i funkcjonowania zachowując równocześnie trwałość projektu zgodnie z wymogami Programu Współpracy INTERRERG VA Brandenburgia-Polska 2014-2020. Zatem zgodnie z porozumieniem to na gminie niemieckiej powinna spoczywać odpowiedzialność za utrzymanie i funkcjonowanie promu oraz zapewnienie trwałości projektu. Trzeba zwrócić uwagę również na fakt, ze niezależnie od wątpliwości natury prawnej wskazanych wyżej pomoc finansowa powinna dotyczyć jedynie zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego podczas gdy z przekazanej Izbie wersji porozumienia partnerskiego tłumaczonego z języka niemieckiego wynika, że kwota 20 000 euro jaką miałaby przekazać Gmina Cybinka w ramach pomocy finansowej zgodnie z § 2 porozumienia dotyczy nie zadania własnego gminy niemieckiej, lecz „wsparcia całego przedsięwzięcia w formie dotacji celowej”. Działanie takie nie może być w ocenie Izby uznane za udzielenie pomocy finansowej zgodnie z art. 220 ustawy o finansach publicznych.

Ponadto wskazać należy, że kwestia finansowania trwałości projektu powinna być przedmiotem uzgodnień wspólnych strony polskiej i niemieckiej w ramach euroregionu realizującego program INRERREG V A, ponieważ przepisy ustawy o finansach publicznych nie zawierają odrębnych uregulowań w zakresie finansowania projektów transgranicznych pozwalających na transfer środków publicznych w formie dotacji do gminy zagranicznej.

Rozważyć należy również możliwość skorzystania przez Gminę Cybinka przy rozstrzygnięciu zagadnienia objętego zapytaniem z doświadczeń w zakresie współpracy pomiędzy Gminą Słubice i Frankfurt nad Odrą w zakresie wykorzystania możliwości zakupu usług. W związku z powyższym w załączeniu przekazuję wyjaśnienie udzielone przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Zielonej Górze Gminie Słubice.

Wskazuję, że niniejsza odpowiedz nie stanowi wykładni obowiązującego prawa, lecz przedstawienie stanowiska Izby w zakresie objętym zapytaniem.

{Urząd Miasta i Gminy Cybinka, 2018-02-06, sygn. RZP-III.041.10.2014}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, 2018-03-02, sygn. RIO.II.k.071.2.2018}