Stanowisko RIO Gdańsk:

W odpowiedzi na Pani wniosek z dnia 23 czerwca 2022 r., doręczony do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w dniu 13 lipca 2022 r., dotyczący dopuszczalności wypłacenia dla strażaka OSP ekwiwalentu za udział w szkoleniu podstawowym oraz za udział w szkoleniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2490 z późn. zm.) ochotnicze straże pożarne zrzeszają członków ochotniczych straży pożarnych, zwanych dalej „strażakami OSP”.

Z kolei stosownie do treści przepisu art. 8 ww. ustawy do udziału w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych jest uprawniony strażak OSP, który:
1) ukończył 18 lat, a nie ukończył 65 lat, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1,
2) posiada aktualne ubezpieczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, 3) posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do udziału w działaniach ratowniczych,
4) odbył szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
5) ukończył z wynikiem pozytywnym szkolenie podstawowe przygotowujące do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych
– zwany dalej „strażakiem ratownikiem OSP”.

Z wyżej powołanych przepisów ustawy o ochotniczych strażach pożarnych wprost wynika, że ustawodawca rozróżnił pojęcie „strażaka OSP” od pojęcia „strażaka ratownika OSP”. Na gruncie wyżej powołanego przepisu art. 8 ww. ustawy strażakiem ratownikiem OSP może zostać nazwana osoba, która spełni wymagania, o których mowa w tym przepisie.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 15 ust. 1 komentowanej ustawy ekwiwalent pieniężny za wskazane w niniejszym przepisie aktywności przysługuje wyłącznie strażakowi ratownikowi OSP, a więc osobie, która, między innymi, odbyła szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz uzyskała pozytywny wynik ze szkolenia podstawowego.

Skoro zatem na gruncie wyżej wymienionej ustawy warunkiem sine qua non uzyskania statutu strażaka ratownika, a co za tym idzie nabycia prawa do ekwiwalentu pieniężnego, jest uprzednie odbycie (ukończenie) kursu z zakresu bhp oraz uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu podstawowego, to przyjąć należy, że ekwiwalent pieniężny za te szkolenia nie przysługuje.

Założyć bowiem należy, że wprowadzenie w ustawie dwóch odrębnych pojęć – pojęcia strażaka OSP i strażaka ratownika OSP oraz odwołanie się w przepisie art. 15 ust. 1 ustawy o ochotniczych strażach pożarnych do pojęcia strażaka ratownika OSP, nie było kwestią przypadku, lecz celowym zabiegiem racjonalnego ustawodawcy.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Gdańsk, 2022-07-25, sygn. RP.0441/115/38/1/2022}