Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo Z dnia 15 czerwca 2015 r., sygn. DOA.III.084.64.2015, uzupełnione pismem z dnia 30.06.2015г. sygn. DOA.III.084.64.2015, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia w sprawie możliwości uzyskania dofinansowania (wsparcia finansowego) działalności fundacji ze strony gmin, w których zamieszkują osoby objęte opieką fundacji, informuję co następuje.

Rozpatrując przedmiotowe zagadnienie wstępnie należy wskazać, że fundacje mogą korzystać ze wsparcia jednostek samorządu terytorialnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.). Zgodnie z art. 5 ust. 1 powołanego aktu prawnego, organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów. Współpraca, o której mowa w ust. 1 odbywa się m.in. w formie zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie.

Zatem na podstawie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, fundacja może uczestniczyć w otwartym konkursie na realizację zadań publicznych. Jest uprawniona również do zgłoszenia z własnej inicjatywy wniosku o realizację zadania publicznego, także takiego, które jest realizowane dotychczas w inny sposób, w tym przez organy administracji publicznej.

Jako jedną z form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, ustawodawca wskazał uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej. Zgodnie z brzmieniem art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.), warsztat oznacza wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówkę stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Z art. 10b ust. 1 cyt. ustawy wynika, że warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub inne podmioty. Dalsze ustępy art. 10b stanowią, że koszty związane z utworzeniem, działalnością i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnoprawnych, ze środków samorządu powiatowego lub z innych źródeł. Koszty działalności warsztatu są finansowane ze środków samorządu powiatowego w wysokości co najmniej 10% tych kosztów. Powiat, którego mieszkańcy są uczestnikami rehabilitacji w warsztacie działającym na terenie innego powiatu, jest obowiązany do pokrywania kosztów rehabilitacji w odniesieniu do swoich mieszkańców, w części nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu, w wysokości i na zasadach określonych w porozumieniu zawartym z powiatem, na terenie którego działa warsztat.

Ponadto wspieranie osób niepełnosprawnych stanowi jedno z zadań powiatu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 595 ze zm.).

W zakresie Zakładu Aktywności Zawodowej odpowiednie zastosowanie znajdą przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Art. 29 ust. 3 pkt 2 powołanej regulacji prawnej stanowi, że działania zakładów aktywności zawodowej są współfinansowane ze środków Funduszu Rehabilitacji osób Niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem art. 68c ust. 2 pkt. 1, oraz ze środków samorządu województwa w wysokości co najmniej 10%, z tym że procentowy udział samorządu województwa w kosztach może być zmniejszany, pod warunkiem znalezienia innych źródeł finansowania działania zakładu aktywności zawodowej.

Analiza przedmiotowego zagadnienia prowadzi do wniosku, że organy jednostki samorządu terytorialnego mają możliwość udzielania pomocy finansowej dla innej jednostki samorządu terytorialnego w formie określonej przez normy ogólne zawarte w ustawach ustrojowych oraz przepisach ustawy o finansach publicznych.

W przypadku gmin art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.) wskazuje, że gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej. Natomiast zgodnie z art. 220 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej. Jednakże na podstawie art. 216 ust. 2 pkt 5 cyt. ustawy, wydatki budžetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na: pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego;

Zatem w aktualnym stanie prawnym możliwe jest dofinansowanie z budżetu gminy działalności warsztatu terapii zajęciowej w formie pomocy finansowej dla powiatu, na realizację zadań własnych powiatu. Analogicznie gmina może postąpić udzielając pomocy finansowej na rzecz samorządu województwa.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2015-08-10, sygn. NA.III-0221-24/2015}