Stanowisko RIO Zielona Góra:
Odpowiadając na Pana pismo z dnia 16 marca 2023 r., które wpłynęło do Izby w dniu 22 marca 2023 r. o wydanie opinii czy w przypadku wypłaty diety radnym, którzy łączą mandat z funkcją sołtysa przysługują dwie diety z każdego ze wskazanych tytułów o określonej wysokości – wyjaśniam co następuje.
Tut. Izba podziela stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, jeżeli chodzi o legalność wydatków , iż w przypadku łączenia mandatu radnego ze sprawowaną funkcją sołtysa przysługuje wypłata tylko jednej diety, ponieważ nie jest to wynagrodzenie, a ekwiwalent za utracone korzyści ( np. pomniejszonego wynagrodzenia za pracę w związku z obecnością na sesji rady gminy), jakie radny czy sołtys nie uzyskuje w związku z wykonywaniem swego mandatu. Dieta nie ma charakteru świadczenia pracowniczego, które wynika z faktu bycia radnym lub sołtysem. Jej zadaniem jest wyrównanie wydatków oraz strat spowodowanych wypełnianiem obowiązków wynikających z pełnienia określonej funkcji w samorządzie.
Stanowisko w przedmiotowej sprawie potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt III OSK 5051/21, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt II OSK 2794/16).
Zgodnie z brzmieniem art. 37b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (sołtys) będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej, co oznacza fakultatywność takiej uchwały, organ stanowiący może , ale nie musi jej podejmować. W przeciwieństwie do unormowania zawartego art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, który wskazuje na bezwzględne prawo radnego do diety (na zasadach ustalonych przez radę gminy- radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych).
Z powyższych przepisów prawa wynika, że uchwała rady gminy reguluje rozwiązania dotyczące zasad, na jakich będzie przysługiwała dieta dla sołtysa jak i dieta dla radnego.
Jednocześnie wskazuję, że uchwała w sprawie ustalania zasad przyznawania i wysokości diet dla sołtysów oraz zwrotu kosztów podróży służbowych, a także uchwała w sprawie ustalenia wysokości diet przysługujących radnym oraz zwrotu kosztów podróży podlegają nadzorowi Wojewody.
Biorąc pod uwagę powyższe w ocenie Izby w przypadku łączenia funkcji sołtysa z mandatem radnego zasadnym jest wypłacanie tylko jednej diety (nie można pobierać diety dwukrotnie za tę samą czynność – np. za udział w sesji).
{RIO Zielona Góra, 2023-03-28, sygn. RIO. II.K.061.9.2023}