Stanowisko RIO Opole:
W odpowiedzi na pismo z dnia 7 maja 2014 r. sygn. OPS.0133.1.2014 dotyczące stosowania przepisów o ochronie danych osobowych w związku z ustawą o pomocy społecznej w sprawie udostępnienia członkom Komisji Rewizyjnej w zakresie planowanej kontroli Ośrodka Pomocy Społecznej przedmiot kontroli: – Analiza przyznawania świadczeń socjalnych za 2013 r. wglądu do akt zawierających dane wrażliwe informuję, co następuje.
Wstępnie należy stwierdzić, iż żaden z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) nie określa wprost, do jakich informacji oraz jakiego rodzaju dokumentów mogą mieć dostęp członkowie komisji rewizyjnej, w związku z dokonywaniem czynności kontrolnych. Przepisy ustawy o samorządzie gminnym jedynie w sposób ogólny odnoszą się do zakresu zadań oraz trybu działania komisji rewizyjnej.
Zgodnie z art. 18a ust. 1 powołanej ustawy, rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powołuje komisję rewizyjną, a na podstawie art. 18a ust. 4 cyt. ustawy, komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli, nie naruszając uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1.
Odnosząc się do uprawnień komisji rewizyjnej do wglądu do danych osobowych osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej stwierdzić należy, że dane osób korzystających ze świadczeń z zakresu pomocy społecznej stanowią dane szczególnie chronione, które ustawa o ochronie danych osobowych zabrania – co do zasady – przetwarzać (art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych). Dane szczególnie chronione mogą być przetwarzane po spełnieniu jednej z przesłanek legalizujących ten proces, określonej w art. 27 ust. 2 pkt 1-10 powołanej ustawy.
Stwierdzenie to jest zgodne z interpretacją Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, który przypomniał również, że ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie, czy udostępnić posiadane dane osobowe w zakresie żądanym przez występującego o to potencjalnego odbiorcę danych, należy do administratora danych. Dokonując takiego rozstrzygnięcia administrator powinien uwzględnić obowiązki, jakie w zakresie przetwarzania danych nakładają na niego przepisy o ochronie danych osobowych (Sprawozdanie z działalności GIODO w 2012 roku”, GIODO, 2013).
Zauważyć jednak należy, iż dane dotyczące osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej można przetwarzać jedynie w zakresie niezbędnym do przyznawania i udzielania świadczeń (art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej). Chodzi tu o informacje dotyczące: pochodzenia etnicznego, stanu zdrowia, nałogów, skazań, orzeczeń o ukaraniu i innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym i administracyjnym. Wyliczenie to należy uznać za enumeratywne.
Ustawa o pomocy społecznej, określając zasady postępowania w sprawie świadczeń z pomocy społecznej w sposób szczególny chroni dobro osób korzystających z pomocy społecznej, stanowiąc w art. 100 ust. 1 powołanej ustawy, iz: „W postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy kierować się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną ich dóbr osobistych. W szczególności nie należy podawać do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających z pomocy społecznej oraz rodzaju i zakresu przyznanego świadczenia.”
Mając na względzie powyższy zapis, stwierdzić należy, iż komisja rewizyjna nie jest uprawniona do otrzymania informacji na temat danych osobowych poszczególnych świadczeniobiorców korzystających z pomocy społecznej.
Również udostępnienie Komisji Rewizyjnej dokumentów po uprzednim usunięciu danych umożliwiających identyfikację osób korzystających z pomocy ośrodka, jak również rodzaju i zakresu przyznanego świadczenia czyniłoby kontrolę Komisji bezprzedmiotową.
Należy jednak zaznaczyć, że Komisja rewizyjna może domagać się danych dotyczących realizacji określonych zadań z zakresu pomocy społecznej, które zawierają wszelkiego rodzaju informacje o charakterze zbiorczym, tj. zestawienia, w tym dotyczące zachowania procedury przyznawania środków, wykresy, statystyki, sprawozdania z wydatkowania środków oraz inne dane o charakterze ogólnym.
{RIO Opole, 2014-06-11, sygn. NA.III-0221- 16/2014}