Fundusz zapasowy Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego

Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo – wniosek o udzielenie wyjaśnienia, dotyczący prośby o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych z dnia 30 sierpnia 2017 r. na pytania:

  1. Czy środki zgromadzone na funduszu zapasowym można traktować jako wolne środki w rozumieniu ustawy Prawo o ruchu drogowym, o którym mowa w art. 119 ust. 3 pkt 4,
  2. Czy WORD w trakcie roku obrachunkowego może posiłkować się środkami zgromadzonymi na funduszu zapasowym w celu pokrycia bezpośrednio kosztów na działania poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego,
  3. Czy WORD w momencie wystąpienia straty na działalności może środki zgromadzone na funduszu zapasowym bezpośrednio przeznaczyć i wydatkować na realizację zadań w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego,

uprzejmie wyjaśniam:

Wstępnie należy wskazać, że podstawą działania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego jest ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2017r., poz. 1260 ze zm.). Powołana regulacja prawna w art. 116 ust. 1 stanowi, że sejmik województwa tworzy, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego na obszarze województwa. Ośrodki te są, w myśl art. 116 ust. 2 ustawy, samorządowymi wojewódzkimi osobami prawnymi.

Zgodnie z art. 119 ust. 1, ustawy Prawo o ruchu drogowym, ośrodek prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w niniejszej ustawie. Przychodami ośrodka są:

  1. wpływy z wykonywania zadań, o których mowa w art. 117 ust. 1;
  2. wpływy z wykonywania innych zadań z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego;
  3. wpływy z działalności, o której mowa w art. 117 ust. 3 (art. 119 ust. 2 cyt. ustawy).

Z ust. 3 cyt. przepisu wynika, że ośrodek ponosi koszty z tytułu:

  1. bieżącego utrzymania ośrodka;
  2. wykonywania zadań, o których mowa w art. 117 ust. 1;
  3. inwestycji związanych z działalnością ośrodka, o której mowa w art. 117;
  4. działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na obszarze województwa, w szczególności na popularyzację zasad ruchu drogowego i podnoszenie kultury jazdy kierowców, na które ośrodek przeznacza pozostałe wolne środki, niewykorzystane z tytułów, o których mowa w pkt 1-3.

Istotne z punktu widzenia analizowanego zagadnienia jest również Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 października 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków gospodarki finansowej wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego oraz szczegółowych warunków ewidencji przychodów i kosztów związanych z działalnością ośrodka (Dz.U. z 2002 rM Nr 176, poz. 1443). Z brzmienia § 4 powołanego aktu prawnego wynika, że ośrodek tworzy fundusze:

  1. założycielski;
  2. zapasowy;
  3. specjalne.

Ponadto w § 5 przedmiotowego rozporządzenia określono, że fundusz zapasowy tworzy się z wygospodarowanych zysków z działalności ośrodka, a przeznaczony

jest do dyspozycji ośrodka na finansowanie działalności, o której mowa w art. 117 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Z cyt. przepisu rozporządzenia wynika, że może być także przeznaczony na pokrycie strat bilansowych ośrodka.

Ustawa Prawo o ruchu drogowym nie zawiera definicji legalnej pojęcia „wolne środki”. W związku z tym, należy się zgodzić z twierdzeniem podmiotu wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, iż pojęcie to oznacza nadwyżkę finansową powstałą z niewykorzystanych środków z tytułów, o których mowa w art. 119 ust. 3 pkt 1-3 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Wobec powyższego w planie ośrodka powinna zostać określona wysokość wolnych środków, które mogą zostać przeznaczone na wymienione w ustawie zadania. Stosując zaś reguły wykładni, należy stwierdzić, iż pojęcie „wolne środki” nie jest tożsame z funduszem zapasowym, który ośrodek tworzy na mocy § 4 pkt 2 cyt. rozporządzenia Ministra Infrastruktury.

Wydatki dotyczące działań z zakresu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego związane są z działalnością bieżącą ośrodka, o której mowa wprost w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Ustawowo określono, że na działania z zakresu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego ośrodek przeznacza pozostałe wolne środki, niewykorzystane z tytułów, o których mowa w pkt 1-3 art. 119 ust. 3 cyt. aktu prawnego. Zatem wprost określono źródło finansowania przedmiotowych zadań, którymi są wolne środki. Fundusz zapasowy, przeznaczony jest zaś co do zasady wyłącznie na finansowanie działalności objętej dyspozycjami art. 117 ust. 1 i 2.

Mając na względzie brzmienie art. 119 ust. 3 pkt 4 należy stwierdzić, iż, brak jest podstaw prawnych do zmniejszenia środków zgromadzonych na funduszu zapasowym w trakcie roku i przeznaczenia ich na finansowanie zadań w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2017-09-25, sygn. NA.III-0221-32/2017}