Stanowisko RIO Opole:

W nawiązaniu do pisma z dnia 11 maja 2016 r., sygn. FN.3032.17.2016 w sprawie udzielenia wyjaśnienia w przedmiocie podjęcia uchwały odnośnie udzielenia przez gminę dotacji na dziecko zamieszkujące na terenie gminy Olszanka, uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego na terenie innej gminy, na podstawie art. 60 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 157), uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Wstępnie należy zaznaczyć, że kwestie dotyczące przedmiotowego zagadnienia regulują przepisy ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 157). Zgodnie z brzmieniem art. 60 ust. 1 podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 (gminy, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) prowadzące żłobek lub klub dziecięcy, lub zatrudniające dziennych opiekunów mogą otrzymać na każde dziecko objęte opieką w żłobku lub klubie dziecięcym, lub przez dziennego opiekuna dotację celową z budżetu gminy. Artykuł 60 ust. 2 cyt. ustawy stanowi, że wysokość i zasady ustalania oraz rozliczania dotacji celowej, o której mowa w ust. 1, określa rada gminy w drodze uchwały.

Przepisy ww. ustawy przesądzają o charakterze udzielanej z budżetu gminy dotacji, kwalifikując ją jako dotację celową. Dotacje celowe, w myśl art. 221 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) są udzielane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.

Analizując przedmiotowe zagadnienie warto nadmienić, iż art. 60 ust. 1 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 poza wskazaniem, że dotacja przysługuje na każde dziecko objęte opieką nie zawiera żadnych innych ograniczeń i wyłączeń podmiotowych i przedmiotowych.
Treść art. 60 ust. 2 powołanej regulacji prawnej przesądza o tym, iż rada gminy w drodze uchwały określa wyłącznie wysokość i zasady ustalania oraz rozliczania dotacji celowej, o której mowa w ust. 1. Użyte przez ustawodawcę sformułowanie „każde dziecko” powoduje, iż uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzać zapisów, które wykraczają poza granice upoważnienia ustawowego. Brak jest zatem możliwości wprowadzania kryterium różnicującego dzieci ze względu na ich miejsce zamieszkania, gdyż stanowi ono ograniczenie podmiotowe, które nie znajduje oparcia w przepisach.

Powyższy pogląd został wyrażony także w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt II GSK 1871/12. Zdaniem sądu, użyte przez ustawodawcę określenie oznacza wszystkie dzieci objęte opieką bez jakichkolwiek wyjątków. Jak podkreślono w przedmiotowym wyroku za takim rozumieniem przepisu przemawia zarówno wykładnia językowa jak i znaczenie tego pojęcia. Ponadto wykładnia przepisu nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim niewymienionych, w drodze wykładni celowościowej (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 1998 r., sygn. akt. U 19/97).

Zatem podjęcie przez organ stanowiący gminy uchwały w sprawie wysokości i zasad ustalania dotacji celowej dla pomiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce wprowadzającej kryterium zamieszkania dzieci, prowadziłaby do naruszenia ustawowych zasad określonych w art. 60 ust. 1 powołanej regulacji prawnej. Podkreślić należy, że do badania legalności uchwał w zakresie spraw finansowych, podjętych przez jednostki samorządu terytorialnego, właściwe jest Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2016-06-03, sygn. NA.III-0221-9/2016}