Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia z dnia 26 maja 2015 r. sygn. F.300.20.2015, uzupełnione pismem z dnia 2 lipca 2015 r. sygn. F.300.20.2015, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia w zakresie art. 39 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) dotyczącego realizacji wydatków budżetowych na zadania, o których mowa w art. 32 ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U. z 2014 r., poz. 1877), informuję co następuje.

Rozpatrując przedmiotowe zagadnienie należy nadmienić, iż w art. 39 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.), zostały unormowane podstawowe zagadnienia związane z klasyfikacją budżetową. Zgodnie z wytycznymi ustawowymi, klasyfikacja budżetowa umożliwia ujęcie poszczególnych wydatków, które zostały poniesione na podstawie odpowiednich aktów prawnych.

Na podstawie art. 32 ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. z dnia 23 grudnia 2014 r., poz. 1877) w roku 2015 na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży jednostka samorządu terytorialnego przeznacza środki w wysokości nie mniejszej niz wynikające z podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 513 ze zm.), w zakresie tych zadań.

W myśl art. 71b ustawy z dnia 7 września 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) o systemie oświaty, kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i 5a, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Natomiast zgodnie z ust. 3 powołanego przepisu, objęcie ucznia specjalną organizacją nauki uzależnione jest od posiadania przez niego orzeczenia wydawanego przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa zalecane formy kształcenia specjalnego, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia upośledzenia umysłowego.

Opisane powyżej działania legislacyjne spowodowały konieczność wprowadzenia stosownych zmian w klasyfikacji budżetowej. Rozporządzanie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2014 r.. poz. 1952), wprowadziło dwa nowe rozdziały: 80149 Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego” i 80150 Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych i szkołach zawodowych oraz szkołach artystycznych”.

Konsekwencją wprowadzonych zmian jest odrębne ewidencjonowanie wydatków związanych z edukacją dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.

W przedstawionym przez jednostkę stanie faktycznym, istotne jest aby podejmowane działania były zgodne z treścią art. 71b ustawy o systemie oświaty.

Obowiązujące przepisy jednoznacznie wskazują, że podstawą organizacji kształcenia specjalnego jest posiadanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. W przypadku uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim wymagane jest orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

Jak wynika ze stanowiska Ministerstwa Edukacji Narodowej wyrażonego w piśmie z dnia 29 kwietnia 2015 r. sygn. DAP-WA.054.9.2015.PF, jednostka samorządu terytorialnego realizując zadania wynikające z ustawy o systemie oświaty powinna określić sposób wyodrębniania wydatków wynikających z art. 32 ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej. Zdaniem Ministerstwa, jednostka samorządu terytorialnego powinna wydatkować otrzymane na kształcenie specjalne w subwencji środki, zgodnie z ustaloną wewnętrznie formą realizacji tego ustawowego zadania. W piśmie powyższym podkreślono również, że w sytuacji, gdy w trakcie roku w danej jednostce samorządu terytorialnego w porównaniu do danych, które stanowiły podstawę do wyliczenia subwencji oświatowej zwiększyła się liczba uczniów, wówczas gmina może skorzystać z ubiegania się o zwiększenie subwencji z 0,4 % rezerwy części oświatowej subwencji.

W sytuacji zmniejszenia liczby dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w stosunku do liczby wynikającej z Systemu Informacji Oświatowej według stanu na dzień 30.09.2014 r., gmina może przeznaczyć otrzymaną kwotę subwencji związaną z kształceniem specjalnym na pozostałych uczniów wobec których realizowany jest ten ustawowy obowiązek.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2015-08-05, sygn. NA.III-0221-20/2015}