Stanowisko RIO Opole:
W odpowiedzi na pismo z dnia 2 kwietnia 2014 r. sygn. AW.1720.2.2014 dotyczące udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy istnieje podstawa prawna umożliwiająca zwrot części wniesionej opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przedsiębiorcy, którego zezwolenie straciło ważność przed upływem okresu, na który zostało udzielone wskutek wygaszenia (bez względu na przesłanki tej czynności) bądź cofnięcia, wyjaśniam co następuje.
Zgodnie z art. 111 ust. 7 ustawy z dnia 26 października 1982 r. (t.j. z 2012 r. Dz.U. poz. 1356 ze zm.) o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wspomniana wyżej opłata wnoszona jest na rachunek gminy w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem w trzech równych ratach w terminach do 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego. Oznacza to, iż przedsiębiorcy wnoszą opłatę z góry” za kolejny okres ratalny.
Natomiast stosownie do art. 111 ust. 8 powołanej wyżej ustawy, w roku nabycia zezwolenia lub utraty jego ważności, opłaty, o których mowa w ust. 1-5, dokonuje się w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia.
Należy się zgodzić ze stanowiskiem strony wnoszącej o udzielenie wyjaśnień odnośnie tego, że brak jest podstaw prawnych aby przedsiębiorca, którego zezwolenie straciło ważność zarówno wskutek wygaszenia, jak i cofnięcia (bez względu na przesłanki obu tych czynności), otrzymał zwrot wniesionej wcześniej opłaty za korzystanie z zezwolenia, gdyż ustawa nie przewiduje udzielania zwrotu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, jak również trybu udzielania zwrotu.
Powyższe stanowisko potwierdza w tym przedmiocie orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym przykładowo Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który w wyroku z dnia 22 września 2005 r. (II GSK 149/2005) stwierdził, że: Dokonanie zwrotu takiej opłaty byłoby możliwe tylko wówczas, gdyby istniała ustawowa regulacja przesłanek, sposobu i trybu zwrotu, tymczasem obowiązująca ustawa reguluje wyłącznie zasady i sposobów obliczenia wysokości opłat. Organy administracji publicznej obowiązane są działać w granicach i na podstawie przepisów prawa. Ustawa nie przewiduje instytucji niewykorzystania zezwolenia”, z którą wiązałby się obowiązek zwrotu opłaty.
Stanowisko to znalazło potwierdzenie również w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (II GSK 282/08) z dnia 15 lipca 2008 r., który zauważył, iż: Obowiązek uiszczania opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych ma charakter publicznoprawny. Opłata ta powiązana jest z ustawowymi zadaniami gmin. Dla dokonania zwroty takiej opłaty niezbędne jest istnienie ustawowej regulacji przesłanek zwrotu, sposobu i trybu zwrotu opłaty. Tryb i zasady oraz spodów obliczania wysokości opłaty uregulowane są ustawowo. Nie ma jednak przepisów ustawowych określających przypadki, gdy może nastąpić zwrot opłaty za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych uiszczonej zarówno przy podejmowaniu działalności objętej zezwoleniem, jak i w trakcie korzystania z takiego zezwolenia w każdym następnym roku kalendarzowym.
Mając na względzie w szczególności ugruntowane orzecznictwo sądów administracyjnych w tym zakresie, w ocenie Izby, stanowisko jednostki należy uznać za prawidłowe.
{RIO Opole, 2014-05-08, sygn. NA.III 0221- 14/2014}