Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 4 czerwca 2012 r. sygn. DO.074.40.2012 uzupełnione pismem z dnia 7 sierpnia br. w sprawie udzielenia wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), wyjaśniam co następuje.

Podstawę prawną dotowania publicznych szkół prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego stanowi art. 80 ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z postanowieniami ust. 3 tego artykułu, szkoły o których mowa wyżej, otrzymują na każdego ucznia dotację z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, obowiązanej do prowadzenia odpowiedniego typu i rodzaju szkół, w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia w szkołach tego samego typu i rodzaju, prowadzonych przez tę jednostkę samorządu terytorialnego, nie niższej jednak niż kwota przewidziana na jednego ucznia szkoły danego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa o systemie oświaty w art. 9 ust. 1 wskazuje typy szkół publicznych i niepublicznych. Natomiast żaden przepis tej ustawy nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem „rodzaj szkoły”.

Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 stycznia 2008 roku sygn. II GSK 333/07, ustawodawca w art. 2 cyt. ustawy określił system oświaty, wymieniając w punkcie 2 tego przepisu różne szkoły, nie używając przy ich określeniu terminu rodzaj”, (przykładowo: specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi, sportowe i mistrzostwa sportowego, dwujęzyczne, z oddziałami dwujęzycznymi, rolnicze, leśne, artystyczne). Jednocześnie w art. 3 pkt 15 cyt. ustawy ustawodawca zdefiniował pojęcie szkoła dla dorosłych”. Powyższe uregulowania, jak zauważył Sąd, wskazują, że dokonanie ścisłego rozróżnienia, w szczególności co do rodzaju szkoły, winno nastąpić przy uwzględnieniu konkretnej normy prawnej, w której ustawodawca odwołuje się do pojęcia typ i rodzaj szkoły bądź szkoły danego typu i rodzaju”. Sąd przyjął, że wobec braku legalnej definicji terminu „rodzaj szkoły należy uznać, że „rodzaj szkoły” to jej cechy szczególne, charakterystyczne w ramach danego typu szkoły. Rozróżnienia szkoły, zarówno z uwagi na typ. jak i na rodzaj, należy dokonywać mając na względzie cel przepisu stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia, w którym ustawodawca odwołuje się do tych pojęć.

Skoro istota rozpoznawanej sprawy dotyczy sposobu i wysokości ustalenia dotacji dla szkoły publicznej, o której mowa w art. 80 ust. 3 cyt. ustawy (powołany wyrok NSA odnosił swoje rozważania do art. 90 ust. 3 ustawy, które należy uznać za analogiczne), to pojęcie „rodzaj szkoły”, użyte w tym przepisie, należy wykładać na potrzeby omawianego przepisu. Zatem pojęcie „rodzaj szkoły” należy wykładać w kontekście wydatków bieżących, o których stanowi art. 80 ust. 3 cyt. ustawy, skoro ustawodawca w przepisie tym uzależnia przyznanie dotacji dla szkół publicznych w odniesieniu do wydatków bieżących, ustalonych w budżecie odpowiednio danej gminy, w szkołach publicznych tego samego typu i rodzaju.

W tej sytuacji, przy wykładni art. 80 ust. 3 cyt. ustawy w zakresie pojęcia „rodzaj szkoły” oraz użytego przez ustawodawcę zwrotu „wydatki bieżące”, odnosząc powyższe rozważania do opisanego w Państwa piśmie stanu faktycznego należało rozpatrzyć, czy szkoła podstawowa, która prowadziła zajęcia edukacyjne w dwóch językach na podstawie § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (DZ.U. nr 214, poz. 1579 ze zm.), jest innym rodzajem szkoły, niż szkoła podstawowa funkcjonująca na terenie j.s.t. z oddziałami z dodatkową nauką języka mniejszości na podstawie § 4 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.
W sytuacji, gdy termin „rodzaj” to kategoria, wyróżnienie ze względu na charakterystyczne cechy, odmianę, jakość, typ – jak wywiódł Sąd (wyrok z 21 lutego 2007 r. WSA w Poznaniu sygn. I SA/Po 1123/06), odwołując się do „Słownika współczesnego języka polskiego” pod red. B. Dunaja – należy przyjąć, że w ramach danego typu szkół, występują rodzaje szkół, które wyróżniają się odmiennymi, charakterystycznymi cechami, odrębną organizacją kształcenia lub inną formą kształcenia, co nie pozostaje bez wpływu na poziom kosztów prowadzenia tych szkół i stanowi o ich różnych rodzajach.

W świetle powyższych argumentów, należy uznać, że szkoła podstawowa, w której zajęcia edukacyjne są prowadzone w dwóch językach: polskim oraz języku mniejszości, będącym drugim językiem nauczania (§ 4 pkt 2 cyt. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r.) jest szkołą innego rodzaju niż szkoła, w której nauczanie języka mniejszości organizowana jest na podstawie § 4 pkt 3 cyt. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r.

Mając na względzie fakt, iż na terenie jednostki samorządu terytorialnego nie występuje prowadzona przez j.s.t. szkoła tego samego typu i rodzaju, do ustalenia podstawy dotacji zastosowanie będzie miał art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, zdanie drugie, zgodnie z którym, w przypadku nieprowadzenia przez jednostkę samorządu terytorialnego szkoły tego samego typu i rodzaju, podstawą ustalenia wysokości dotacji jest kwota przewidziana na jednego ucznia szkoły publicznej danego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.

{RIO Opole, 2012-09-11, sygn. NA.III-0221- 13-1/2012}