Środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 i 8 ustawy o finansach publicznych

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pani Prezydent zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia odnośnie ujmowania w planie przychodów budżetu, w sprawozdaniu Rb-NDS i w wieloletniej prognozie finansowej przychodów z tytułu środków o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 i 8 ustawy o finansach publicznych Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi odnosząc się do pytania pierwszego:

  1. Czy nadwyżka dochodów roku 2019, o których mowa w art. 18 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, nad wydatkami roku 2019, dotyczącymi realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii stanowi niewykorzystane środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych, dalej zwanej uofp i obowiązkowo musi być ujęta w wydatkach budżetu roku 2020 w ramach zwalczania narkomanii i przeciwdziałania alkoholizmowi ?

uprzejmie informuje, że podziela Państwa stanowisko przedstawione we wniosku tzn. uważa że niewydatkowane w danym roku budżetowym dochody z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych stanową niewykorzystane środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 uofp a jednocześnie wskazuje, że środki te – zgodnie ze stanowiskiem Kolegium RIO w Łodzi – w następnym roku budżetowym mogą służyć pokryciu deficytu budżetowego wynikającego z realizacji innych zadań. Niezależnie od powyższego należy je ujmować w przychodach budżetu roku następnego w paragrafie 905.

Odnosząc się do pytania drugiego:

  1. Jak powinno się ująć, w przypadku ujemnego skumulowanego wyniku budżetu na 31.12.2019r., środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 i 8 uofp, w planie przychodów budżetu, w sprawozdaniu Rb-NDS i w Wieloletniej Prognozie Finansowe, tj:
      1. czy przychody budżetu roku 2020 z tytułu wolnych środków za 2019r., o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 uofp, stanowią wyłącznie te, które nie są środkami w rozumieniu art. 217 ust. 2 pkt 8 uofp i w związku z powyższym z kategorii wolnych środków z art. 217 ust. 2 pkt 6 winno się wyłączyć środki z art. 217 ust. 2 pkt 8 i wprowadzić do budżetu przychody z art. 217 ust. 2 pkt 6 w paragrafie 950, po pomniejszeniu o środki z art. 217 ust. 2 pkt 8, które odpowiednio będą ujęte w paragrafie 905 lub 906?
      2. czy w sprawozdaniu Rb-NDS w poz. D13a i E6 należy wykazać niewykorzystane środki z art. 217 ust. 2 pkt 8 tylko w przypadku posiadania nadwyżki z lat ubiegłych, czy też w każdym przypadku, niezależnie od tego czy skumulowany wynik budżetu jest dodatni czy ujemny? Jakie kwoty winny być wykazane w poz. Dl5, pomniejszone o środki wykazane w poz. D13a, czy też nie pomniejszone?
      3. w której pozycji w Wieloletniej Prognozie Finansowej należy wykazywać niewykorzystane środki z art. 217 ust. 2 pkt 8, czy w poz. 4.3, powiększając tym samym wolne środki z art. 217 ust. 2 pkt 6 (tak jak w przypadku nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych – poz. 4.2), czy też w poz. 4.5?

uprzejmie informuje, że nie podziela Państwa stanowiska przedstawionego we wniosku. Przez przychody budżetu z tytułu wolnych środków, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 należy rozumieć dokładnie to co zostało wskazane przez ustawodawcę, a mianowicie nadwyżka środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikająca z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.

Niewykorzystane środki z art. 217 ust. 2 pkt 8 jeśli tylko wystąpią należy wykazywać w sprawozdaniu RB-NDS w poz. D13a – niezależnie od tego czy skumulowany wynik budżetu jest dodatni czy ujemny, natomiast poz. E6 wypełniamy wyłącznie wtedy gdy środki z art. 217 ust. 2 pkt 8 stanowią źródło pokrycia planowanego deficytu budżetu. Z kolei o miejscu ujmowania niewykorzystanych środków z art. 217 ust. 2 pkt 8 w wieloletniej prognozie finansowej traktuje przypis 6) pod tabelą załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 1 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. poz. 1903), zgodnie z którym w poz. 4.2. „należy ująć środki pieniężne znajdujące się na rachunku budżetu pochodzące z nadwyżek poprzednich budżetów łącznie z niewykorzystanymi środkami, o których mowa w art 217 ust. 2 pkt 8 ustawy.”

Odnosząc się do pytania trzeciego:

  1. Czy przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 uofp, wynikające z rozliczenia środków określonych w art. 5 ust. 1 pkt 2 i dotacji na realizację programu, projektu łub zadania finansowanego z udziałem tych środków:
      1. dotyczą wyłącznie niewykorzystanych w danym roku środków i dotacji przeznaczonych na realizację programów i projektów w tym roku czy również niewydatkowanych środków i dotacji otrzymanych w danym roku na poczet wydatków roku następnego?
      2. powinny być ewidencjonowane na koncie 909, czy też na koncie 901 ?

Wykazanie środków zgodnych z treścią art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych uwarunkowane jest od prawidłowej interpretacji pojęcia „rozliczenia środków” użytego przez ustawodawcę. Jeżeli więc z treści szeregu zrealizowanych przez jednostkę operacji gospodarczych wynika, że środki określone w art. 5 ust. 1 pkt 2 i dotacje na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego z udziałem tych środków zostały rozliczone, wówczas kwota pochodząca z tego rozliczenia wypełni definicję wspomnianego wyżej przepisu. Na tej podstawie nie można więc przesądzić, czy przychody te określają środki otrzymane w formie zaliczkowej czy refundacyjnej, ponieważ sposób ich przekazania nie przesądza faktu ich rozliczenia, a więc także idącej w parze z tym rozliczeniem identyfikacji.

Natomiast odnosząc się do kwestii związanej z ewidencjonowaniem operacji na koncie 909, środki otrzymane zaliczkowo w roku budżetowym na realizację projektów w kolejny latach budżetowych należałoby zaliczyć do rozliczeń międzyokresowych. Wynika to z oczywistego faktu zwiększenia równowagi budżetowej (dochód-wydatek) i uniknięcia negatywnych konsekwencji dla relacji o której mowa w art. 217 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Akceptacja takiego rozwiązania tym bardziej wyklucza możliwość uznania środków otrzymanych zaliczkowo za źródło wymienione w art. 217 ust. 2 pkt 8 cytowanej ustawy. Przepis ten opisuje bowiem kolejną kategorię przychodów budżetowych, a środki pochodzące z rozliczania przez konto 909 nadal zachowają charakter dochodów budżetowych, wykazany jako wykonane w roku następnym Wn 133 Ma 909 dochód otrzymany – Wn 909 Ma 901 wykonanie dochodu z tytułu otrzymanej w roku poprzednim zaliczki na realizacje projektu. Dodatkowe wykazanie tej kwoty jak źródła opisanego w art 217 ust. 2 pkt 8 spowodowałoby podwojenie o tą kwotę środków budżetowych w kolejnym roku. Z kolei uznanie zaliczki w środkach europejskich wyłącznie za przychód identyfikowany tym przepisem pozostaje w sprzeczności z ich celowym charakterem tych środków.

{RIO Łódź, 2020-06-15, sygn. WA 4120-14/2020-w}