Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na Pana pismo, które wpłynęło do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi w dniu 20 lipca 2016r. zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych w następującej kwestii:

czy finansowanie budowy urządzeń oświetlenia dróg powiatowych i wojewódzkich, służącego zapewnieniu bezpieczeństwa ruchu, należy do zadań własnych gminy w rozumieniu przepisów ustawy Prawo energetyczne i winno być finansowane ze środków własnych gminy, czy też należy do zadań właściwego zarządcy drogi w rozumieniu przepisów ustawy o drogach publicznych? przedstawiam poniższe wyjaśnienia:

Udzielając odpowiedzi na postawione pytanie, w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że ze względu na fakt, iż w istocie treść zapytania zmierza do uzyskania stanowiska niezbędnego dla podjęcia decyzji odnośnie realizacji konkretnych obowiązków Miasta Tomaszów Mazowiecki wynikających z umowy nr TD/1/2010 z dnia 01 czerwca 2010r. zawartej z PGE – Regionalna Izba Obrachunkowa nie jest uprawniona do zajęcia stanowiska w sprawie, albowiem byłoby to stanowisko w sprawie indywidualnej.
Co do interpretacji art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych w związku z treścią art. 18 ustawy Prawo energetyczne zauważyć należy co następuje:

– zgodnie z treścią obecnie obowiązującego art. 18 ust.1 pkt 3 Prawa energetycznego do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy m.in.: finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy:

a) ulic,

b) placów,

c) dróg gminnych, dróg powiatowych i dróg wojewódzkich,

d) dróg krajowych, innych niż autostrady i drogi ekspresowe w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, przebiegających w granicach terenu zabudowy,

e) części dróg krajowych, innych niż autostrady i drogi ekspresowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, wymagających odrębnego oświetlenia:
– przeznaczonych do ruchu pieszych lub rowerów,
– stanowiących dodatkowe jezdnie obsługujące ruch z terenów przyległych do pasa drogowego drogi krajowej.

W myśl art. 3 pkt 22 wyżej przywołanej ustawy pod pojęciem finansowania oświetlenia rozumieć należy finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania.

Należy wspomnieć, że przepis ten w brzmieniu ustalonym przepisem art. 61 ustawy z dnia 13 listopada 2013r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego /Dz.U z 2010r. Nr 80, poz. 526 z poźn. zm/ był przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego. Wyrokiem z dnia 31 maja 2005 r. K 27/04 Trybunał orzekł o zgodności tego przepisu z Konstytucją wskazując jednocześnie, że ustawodawca zmieniając przepis o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zmienił obowiązującą regulę finansowania dróg przez właściciela na regułę położenia drogi.

Także Sąd Najwyższy orzekając w sprawie o syg. akt II CSK 183/13 jednoznacznie zaakceptował wyrażony osąd przyjmując dalej, że obowiązek gmin finansowania oświetlenia jest niezależny od faktu planowania czy realizacji konkretnej inwestycji przez podmiot inny niż gmina.

Uwzględniając stanowiska judykatury, szeroko wyrażane poglądy piśmiennictwa oraz przytoczone przez pytającego przepisy prawne, należy przyjąć, że art. 18 ust.1 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne nakłada na gminy obowiązek ponoszenia kosztów oświetlenia dróg niezależnie od tego kto jest zarządcą drogi. Podnoszona we wniosku argumentacja o konieczności planowania i budowy dróg z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia MTIGM w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie nakazujących projektowanie oświetlenia dróg ze względu na bezpieczeństwo ruchu nie zasługuje na uwzględnienie. Należy stwierdzić bowiem, że czym innym jest obowiązek inwestora należytego projektowania i budowy dróg a czym innym finansowanie pewnego elementu inwestycji jakim jest oświetlenie, który to obowiązek został w całości przeniesiony na Gminy.

Reasumując, w ocenie Izby finansowanie budowy urządzeń oświetlenia dróg powiatowych i wojewódzkich należy do zadań własnych gminy, zatem powinno być pokryte ze środków własnych gminy.

{RIO Łódź, 2016-08-11, sygn. WA 4120-8/2016-w}