Stanowisko RIO Łódź:

Odpowiadając na pismo Pana Przewodniczącego z 15 marca 2010 roku uzupełnione opinią prawną z dnia 31 marca 2010 roku, odnoszące się do zagadnień związanych z zaplanowaniem finansowania realizacji przez Związek Międzygminny BZURA zadania inwestycyjnego pn. „Kompleksowy system gospodarki odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi dla obszaru Podregionu Północnego Województwa Łódzkiego wraz z budową zakładu zagospodarowania odpadów”. Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi uprzejmie informuje, że zgodnie z art. 13 ust. 11 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.), do zadań izby należy udzielanie wyjaśnień na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 w sprawach dotyczących stosowania przepisów ustawy o finansach publicznych. Wskazać należy, iż jednostki samorządu terytorialnego (dalej jst) działają w granicach i na podstawie przepisów prawa, wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, samodzielność ta podlega ochronie sądowej. Wyjaśnień udzielanych przez regionalne izby obrachunkowe nie można utożsamiać z wydawaniem opinii lub porad prawnych zawierających ocenę prawną konkretnego stanu faktycznego z praktycznym wskazaniem, jak organ jst powinien postąpić. Wobec powyższego przedmiotowe wyjaśnienie odnosić się będzie do przepisów prawa regulujących zagadnienia poruszone w zapytaniach, nie rozstrzygając co do istoty.

Do Regionalnej Izby Obrachunkowej skierowano dwa pytania:

1. Czy posiadanie podpisanej pre-umowy na przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, która zostanie złożona celem uzyskania dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO dla Województwa Łódzkiego,,, jest wystarczającym potwierdzeniem pozyskania dofinansowania i tym samym czy ewentualny zaciągnięty kredyt oraz wynikające z tego tytułu koszty jego obsługi…” będzie można odliczyć od limitów spłat i długu na podstawie przepisów art. 169 ust. 3 i 170 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych” ?

2. Czy w przypadku posiadania pre-umowy, środki z dotacji mogą zostać zaplanowane w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym po stronie dochodów majątkowych?

Regionalna Izba Obrachunkowa wskazuje, że nie podzielna poglądu zaprezentowanego przez Związek Międzygminny BZURA w powyższym zakresie.

Odpowiadając na powyższe pytania podkreślić należy, że do gospodarki finansowej związku międzygminnego zgodnie z art. 73a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity 2 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin. Zatem będą to m.in.: przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.), przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) obowiązujące na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241) oraz ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity z 2008r. Dz. U. Nr 88, poz. 539 z późn. zm.).

W odpowiedzi na pierwsze pytanie Regionalna Izba Obrachunkowa wskazuje, że na podstawie art. 121 ust. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych, w latach 2010-2013 maja zastosowanie przepisy art. 169 i 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych. W art. 169 ust. 1 ustalono, iż łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi od nich odsetkami, wykupu papierów wartościowych emitowanych przez jst wraz z należnymi odsetkami i dyskontem od papierów wartościowych oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jst poręczeń oraz gwarancji nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jst. Natomiast zgodnie z art. 170 ust. 1 łączna kwota długu jst na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60 % planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki.

Przepisy ustawy o finansach publicznych przewidują wyjątek od powyższej zasady, zgodnie z art. 169 ust. 3 i 170 ust. 3 ograniczeń tych nie stosuję się w sytuacji emitowania papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciągniętych w związku z umową zawartą z podmiotem dysponującym środkami o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Zasadnicze znaczenie dla interpretacji tego przepisu ma zwrot, w związku z umową zawartą z podmiotem dysponującym środkami…” Oznacza to, że wyłączenia z limitu 15 % spłat zobowiązań w roku budżetowym oraz limitu 60 % długu jednostki, mogą być zastosowane dopiero po podpisaniu umowy dotyczącej realizacji konkretnego zadania inwestycyjnego. Ponadto mogą one obejmować tylko spłatę zobowiązań powstałych w wyniku zaciągnięcia dlugu na sfinansowanie zadania w części podlegającej refundacji oraz tylko ta część zobowiązań, może zostać odliczona od limitu długu.

Przedstawiając powyższe wyjaśnienia należy zwrócić uwagę na przepis art. 170 ust. 4 ww. ustawy mówiący o tym, że wyłączenia z limitu 60 % zostały ograniczone czasowo, nie stosuje się ich po zakończeniu realizacji projektu programu lub zadania oraz otrzymaniu refundacji dokonanych wydatków. Ponadto zgodnie z art. 170 ust. 5 ww. ustawy w sytuacji, gdy określone w podpisanej umowie środki nie zostały przekazane lub po ich przekazaniu orzeczony zostanie ich zwrot, jst nie może emitować papierów wartościowych, zaciągać kredytów, pożyczek i udzielać poręczeń i gwarancji do czasu spełnienia warunków określonych w art. 169 ust. 1 i art. 170 ust. 1 ww. ustawy.

Wyłączenia zaciągniętych zobowiązań z limitu zadłużenia i limitu spłat zobowiązań w roku budżetowym uregulowane w art. 169 ust.3 i art. 170 ust. 3 ww. ustawy, mają na celu zwiększenie możliwości absorpcji środków unijnych, z drugiej jednak strony przepisy art. 170 ust. 4 i 5 wskazują na dyscyplinowanie jst przed zbyt wysokim obciążaniem budżetów jst spłatami zobowiązań oraz wskazują na potrzebę zachowania ostrożności przy zaciąganiu dalszych zobowiązań. Zatem na etapie przygotowania wniosku, przed włączeniem projektu do realizacji i podpisaniu umowy o dofinansowanie brak jest podstaw prawnych do wyłączenia planowanych do zaciągnięcia zobowiązań z limitów określonych w art. 169 ust. 1 i 170 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

W odpowiedzi na drugie pytanie wskazać należy, że w myśl art. 8 ust. 1 pkt

4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, dochodami związku mogą być dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych. W świetle ust. 3 art. 8 ww. ustawy dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być również środki z funduszy celowych pozyskane na podstawie odrębnych przepisów. Zatem dochody z funduszy celowych oraz dotacje celowe nie są dochodami obligatoryjnymi, natomiast mogą stać się dochodami związku z chwila podpisania stosownej umowy. Dopiero po podpisaniu umowy o przyznaniu dotacji na dofinansowanie realizacji zadania inwestycyjnego, będzie możliwość wprowadzenie powyższych środków do budżetu w postaci dochodów majątkowych Związku Międzygminnego BZURA.

{RIO Łódź, 2010-04-22, sygn. WA 4120-5/2010/w}