Stanowisko RIO Lublin:

W związku z otrzymanym w dniu 28 czerwca 2022 r. pismem z prośbą o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania art. 442 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.) – dalej jako PZP uprzejmie wyjaśniam, że regionalne izby obrachunkowe zobowiązane są – zgodnie z przepisami art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2137 z późn. zm.) do udzielania wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 ww. ustawy, czyli jednostek sektora finansów publicznych.

Mając na uwadze treść Pana pisma należy stwierdzić, że nie spełnia ono wymogów jakie zostały przewidziane dla wniosków o wyjaśnienie w sprawie stosowania przepisów o finansach publicznych. We wniosku nie wskazano proponowanego rozwiązania problemu i własnej oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego lub przyszłego zdarzenia (część E wniosku). Ponadto odpowiedź na zadane pytanie nosiłaby znamiona rozstrzygnięcia konkretnego stanu faktycznego, do czego regionalne izby obrachunkowe nie mają kompetencji. W konkretnej, jednostkowej sprawie, a takie cechy spełnia opisany w piśmie problem, jednostka powinna podjąć samodzielne rozstrzygnięcie, przede wszystkim w oparciu o opinię służb zapewniających obsługę prawną jednostki.

Jednocześnie odnosząc się ogólnie do Pana zapytania dotyczącego możliwości udzielenia Wykonawcy wyłonionemu w ramach przetargu na określone zadanie inwestycyjne zaliczki w kwocie wyższej niż 5% wartości całości inwestycji wskazuję, że stosownie do art. 442 ust. 1 PZP warunkiem udzielania zaliczek przez zamawiających jest wskazanie informacji o ich udzielaniu w dokumentach zamówienia lub w ogłoszeniu o zamówieniu. Przepis dotyczy wszystkich rodzajów zamówień. Co warte podkreślenia przekazanie wykonawcom informacji o udzielaniu zaliczek jest niezbędne do zachowania warunków konkurencyjności postępowania o udzielenie zamówienia.

Powołane regulacje PZP stanowią ogólnie o obowiązku przewidzenia przez Zamawiającego zaliczek, nie precyzując jednakże ani minimalnej kwoty udzielonych zaliczek ani liczby udzielonych kolejnych zaliczek. Powyższe zdaje się przemawiać za intencją ustawodawcy, aby zamawiający nie ograniczał się tylko do udzielenia jednej zaliczki jak również pozostawia mu swobodę w zakresie określenia wysokości zaliczki.

W przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy ustawodawca przewidział obowiązkową zapłatę wynagrodzenia w częściach lub udzielenie zaliczki, zgodnie z wyborem zamawiającego (art. 443 ust. 1 PZP). W przypadku tej kategorii umów ustalona została minimalna wysokość zaliczki – nie mniej niż 5% wynagrodzenia należnego wykonawcy (art. 443 ust. 3 PZP).

Odnosząc się natomiast do wskazanego w Pana piśmie stanu faktycznego w przypadku realizacji inwestycji z udziałem finansowym środków pochodzących z Rządowego Funduszu Polski Ład Programu Inwestycji Strategicznych również ustalono jedynie minimalną wysokość kwoty zaliczki nie określając jej górnego pułapu. Zamawiający w przypadku tych inwestycji realizowanych w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy został bowiem zobowiązany do przekazania zaliczki dla Wykonawcy w kwocie nie mniejszej niż 5% wynagrodzenia (pozostała część wynagrodzenia jest wypłacana po zakończeniu realizacji Inwestycji).

Końcowo wskazuję, iż Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłącznie swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{RIO Lublin, 2022-07-14, sygn. RIO.V.070.44.2022}