Stanowisko RIO Lublin:

W odpowiedzi na Pana pismo z 18 grudnia 2019 r. o udzielenie wyjaśnienia w sprawie opodatkowania podatkiem od środków transportowych pojazdu, stanowiącego współwłasność małżonków, nieznanych od dwóch lat z miejsca pobytu, przewłaszczonego umową przez Towarzystwo Inwestycji Społeczno – Ekonomicznych, uprzejmie informuję, że w pierwszej kolejności należy zebrać materiał dowodowy, który pozwoli na jednoznaczne ustalenie, na kim ciąży obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych od przedmiotowego pojazdu.

Istotą umowy przewłaszczenia jest zabezpieczenie wierzytelności, a prawem zabezpieczającym jest własność; wskutek przewłaszczenia następuje przejście własności określonej rzeczy ruchomej oraz powstaje stosunek zobowiązaniowy między wierzycielem a poprzednim właścicielem rzeczy.

Jeśli w związku z zebranym materiałem dowodowym – okaże się, że umową przeniesiono prawo własności środka transportowego na wierzyciela, to na wierzycielu, którego wierzytelność została zabezpieczona przez przeniesienie własności środka transportowego, spoczywa obowiązek uiszczenia podatku od środków transportowych, stosownie do przepisów art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i oplatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 z późn. zm.), co potwierdza orzecznictwo (wyrok NSA z 04.11.1997 r. I SA/Po 334/97; wyrok WSA w Poznaniu z 14.12.2004 r. I Sa/Po 1681/03). W takiej sytuacji umowa przewłaszczenia pojazdu przez wierzyciela jest równoznaczna z przeniesieniem obowiązku podatkowego na wierzyciela, którego należy wezwać do złożenia deklaracji, na podstawie przepisów art. 274a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.). W przypadku niezłożenia deklaracji, organ podatkowy winien określić wierzycielowi decyzją po wszczęciu i przeprowadzeniu postępowania podatkowego wysokość zobowiązania podatkowego, za okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty, stosownie do przepisów art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej i art. 9 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Dalsze opodatkowywanie małżonków byłoby w takiej sytuacji niewłaściwe (mimo nieprzerejestrowania pojazdu), skoro nie są właścicielami pojazdu.

Dodatkowo wskazuję, że w przypadku gdy pojazd stanowi współwłasność, każdy ze współwłaścicieli jest podatnikiem podatku od środków transportowych, a obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży solidarnie na współwłaścicielach, stosownie do przepisów art. 9 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Oznacza to, że należy przeprowadzić postępowanie podatkowe w stosunku do wszystkich współwłaścicieli pojazdu (obojga małżonków), a w konsekwencji decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego w tym podatku powinna być wydana (doręczona) w stosunku do wszystkich współwłaścicieli pojazdu (wyrok WSA w Lublinie z 12.05.2006 r. I SA/Lu 23/06).

Jeśli organ podatkowy wydał wcześniej decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego obojgu małżonkom jako współwłaścicielom pojazdu, a następnie okazało się, że małżonkowie nie są podatnikami podatku od środków transportowych albo organ podatkowy, który wydał decyzję, okazał się niewłaściwy miejscowo w sprawie tego podatku (art. 9 ust. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), a dokonano przypisu na szczegółowym koncie podatników, należy dokonać odpowiednich korekt na tym koncie, aby jego saldo odzwierciedlało faktyczny stan rozliczeń z gminą, z uwzględnieniem przepisów § 4 ust. 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 208 poz. 1375) i art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351).

Końcowo informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłącznie swoje stanowisko i nie jest upoważniona do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{RIO Lublin, 2019-12-30, sygn. RIO II 022/33/2019}