Stanowisko RIO Gdańsk:

Wnioskiem z dnia 19 kwietnia 2023 r., doręczonym tego samego dnia do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, zwróciła się Pani z pytaniem dotyczącym klasyfikacji wydatków w jednostkach organizacyjnych powiatu, związanych z podatkiem VAT należnym do urzędu skarbowego oraz różnicami kursowymi.

Ustosunkowując się do podanego zakresu tematycznego, wskazać należy na następujące okoliczności.

Podatek od towarów i usług (zwany dalej podatkiem VAT) nie stanowi dochodu jednostek samorządu terytorialnego. W katalogu źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego, określonym w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r. poz. 2267), podatek VAT nie występuje jako źródło dochodów tych jednostek.

W wyroku z dnia 29 września 2015 r., wydanym w sprawie C-276/14, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku VAT, bowiem nie są one podmiotami samodzielnymi, wykonują natomiast powierzone im zadania w imieniu i na rachunek gminy. Podatnikiem VAT jest zatem gmina, chyba że podejmuje działalność lub dokonuje transakcji jako organ władzy publicznej. Oznacza to, że samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.). Wszelkie czynności dokonywane przez te jednostki powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła. Ponadto z chwilą wdrożenia centralizacji rozliczeń podatku VAT jednostka samorządu terytorialnego powinna opracować procedury dotyczące rozliczeń podatku VAT z jednostkami organizacyjnymi z uwzględnieniem przepisów prawa.

Analizując powyższe zagadnienie należy również odnieść się do stosownych regulacji ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 z późn. zm.), ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 120 z późn. zm.), a także rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 513 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 stycznia 2022 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. poz. 144 z późn. zm.).

W pierwszej kolejności na uwagę zasługuje regulacja art. 11 ustawy o finansach publicznych, z którego wynika, że jednostki organizacyjne są jednostkami budżetowymi nieposiadającymi osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a dochody odprowadzają na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest roczny plan dochodów i wydatków.

Zgodnie z § 8 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej dane w sprawozdaniach jednostkowych wyraża się w złotych i groszach stosownie do zasad obowiązujących przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe aspekty, w ocenie tutejszy Izby, rzeczone wydatki należy ująć w paragrafach odpowiadających danej operacji gospodarczej w dniu jej wykonania (np. § 421 – zakup materiałów i wyposażenia, § 430 – zakup usług), nie klasyfikując ich w paragrafach: 453 – podatek od towarów i usług (VAT) i 495 – różnice kursowe.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Gdańsk, 2023-04-20, sygn. WIAS/070/1/138/5/2023}