Stanowisko RIO Kielce:

Szanowny Panie Burmistrzu, wnioskiem z dnia 05.02.2020 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 10.02.2020 roku, zwrócił się Pan o udzielenie odpowiedzi na pytania:

Czy umowy zawarte na podstawie art. 28 oraz art. 38 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przenoszą obowiązek podatkowy na dzierżawcę? Jeśli tak to jakie warunki muszą zostać spełnione w obu przypadkach, aby organ podatkowy uznał te umowy i przeniósł tym samym obowiązek podatkowy?

Czy organ podatkowy przed dokonaniem zmian w ewidencji podatkowej gdzie zapisze dzierżawcę zgodnie z umową ma obowiązek sprawdzać umowy czy zostały zawarte zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników? (np. czy wydzierżawiający jest emerytem a osoba, której wydzierżawiono gospodarstwo nie jest krewnym wydzierżawiającego?).

Czy organ powinien uznać umowę zawartą na podstawie art. 38 biorąc pod uwagę samo domniemanie, że dzierżawca prowadzi działalność rolniczą oraz, że umowa taka została zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków?

Odpowiadając na to pytanie, wskazać należy na następujące okoliczności.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1256 ze zm.), jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca.

Jak wynika z art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 299 ze zm.), uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:

1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:

a) małżonkiem emeryta lub rencisty,

b) jego zstępnym lub pasierbem,

c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c.

Powołane wyżej przepisy potwierdzają, że umowa nie spełniająca wszystkich warunków określonych w art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie przenosi obowiązku podatkowego w podatku rolnym z właściciela na dzierżawcę gruntów gospodarstwa rolnego. Zatem umowa zawarta na podstawie art. 38 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie przenosi obowiązku podatkowego w podatku rolnym. Powyższe potwierdza stanowisko Ministerstwa Finansów Nr PS2.843.22.2017 z dnia 24.10.2017 roku.

Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 393), w ewidencji wykazuje się także dane o gruntach, które są przedmiotem umów dzierżawy, oraz o dzierżawcach tych gruntów, zgłaszanych do ewidencji w związku z przepisami art. 28 ust. 4 pkt 1, art. 38 pkt 1 oraz art. 117 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r. poz. 299 i 303) lub z przepisami wydanymi na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1867).
Powyższy przepis nakazuje wykazywać w ewidencji gruntów dane z umów dzierżawy, które są zgłaszane do tej ewidencji w sytuacji gdy umowa dzierżawy jest zawierana zgodnie z art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zatem organ podatkowy nie musi przeprowadzać postępowania dowodowego w celu wykazania, że umowa została zawarta zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Kielce, 2020-03-02, sygn. Wl.54.11.2020}