Stanowisko RIO Gdańsk:

wnioskiem doręczonym do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w dniu 11 lipca 2022 r., zwrócił się Pan z prośbą o zajęcie stanowiska odnośnie interpretacji m.in. przepisów art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U.z 2021 r. poz. 1930 z późn. zm.) – w kontekście podanego indywidualnego stanu faktycznego.

We wstępie należy podkreślić, że zasady udzielania wyjaśnień przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Gdańsku w trybie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2137 z późn. zm.) określone zostały w komunikacie zamieszczonym na stronie http://www.gdansk.rio.gov.pl/ (w zakładce: Działalność Izby >> Wyjaśnienia w sprawach stosowania przepisów o finansach publicznych >> Informacje ogólne).

Wniosek w sprawie udzielenia wyjaśnień winien zawierać opis stanu faktycznego oraz stanu prawnego, na tle których zrodziły się wątpliwości, proponowanego rozwiązania sprawy, ze wskazaniem podstawy prawnej takiego rozwiązania, zaopiniowanego przez obsługę prawną jednostki oraz jasnego wskazania zaistniałych wątpliwości. Wniosek nie może również dotyczyć prośby o wskazanie sposobu rozwiązania konkretnej i indywidualnej sprawy.
Odnosząc się do treści ww. wniosku z przykrością stwierdzam, że nie spełnia on ww. wymogów, jakie zostały przewidziane dla wniosków o udzielenie wyjaśnienia w sprawie stosowania przepisów o finansach publicznych, w związku z tym, że przedmiotem wniosku nie może być pytanie o wskazanie sposobu rozwiązania konkretnej i indywidualnej sprawy, a takie cechy posiada przedłożone zapytanie. Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku nie jest bowiem uprawniona do wydawania opinii prawnych w indywidualnych sprawach i problemach wnioskującego, lecz jedynie do ogólnych interpretacji przepisów związanych z funkcjonowaniem finansów publicznych.

Z uwagi na powyższe Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku zmuszona jest do odmowy udzielenia szczegółowej odpowiedzi na złożone zapytanie.

Odnosząc się jednak w sposób ogólny do poruszonej w niniejszym piśmie problematyki, pragnę zwrócić uwagę na następujące aspekty prawne.

Przede wszystkim na uwagę zasługuje treść art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a) i aa) ww. ustawy o finansowaniu zadań oświatowych gdzie postanowiono, że – dotacje, o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32 ww. ustawy, są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej.

Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:

a) roczne wynagrodzenie osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce w przeliczeniu na maksymalny wymiar czasu pracy – w wysokości nieprzekraczającej: (….)
aa) rocznego wynagrodzenia osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej w publicznym lub niepublicznym przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oraz osoby fizycznej prowadzącej publiczne lub niepubliczne przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego – w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kwot określonych w lit. a, (…).

Z powyższych regulacji prawnych należy wnioskować, że ustawodawca dopuszcza możliwość wykorzystania dotacji m.in. na roczne wynagrodzenia osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej pełniącej funkcję dyrektora placówki oświatowej, przy czym, nie rozstrzyga ani o rodzaju ww. umowy ani o formie jej zawarcia.

W kontekście sygnalizowanej problematyki warto także przypomnieć, że powołanie na stanowisko członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością [w trybie art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467)] nie tworzy między stronami stosunku pracy. Na ten fakt wskazuje się w orzecznictwie sądowym, czego przykładem może być wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2017 r. (sygn. akt III AUa 1989/16) w którym m.in. wskazano, że powołanie w skład zarządu spółki nie rodzi pracowniczego stosunku zatrudnienia. Jest to istotna okoliczność, z punktu widzenia oceny prawnej możliwości wykorzystania dotacji oświatowej w kontekście ww. art. 35 ust. 1 pkt 1 ww.ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. W sytuacji bowiem, w której osoba powołana na stanowisko członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wykonuje jednocześnie zadania dyrektora placówki oświatowej (przy założeniu braku statusu pracowniczego takiego powołania) nie można co oczywiste – rozpatrywać możliwości wykorzystania dotacji w kontekście hipotezy normy prawnej z ww. art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. A ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który odnosi się do zatrudnienia pracowniczego. Ewentualnie można rozpatrywać dopuszczalność wykorzystania wspomnianej dotacji przez pryzmat art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a ww. ustawy, który dotyczy więzi prawnych wynikających z umów cywilnoprawnych albo specjalnego statusu osoby fizycznej prowadzącej placówkę oświatową – jednocześnie pełniącą funkcję dyrektora w takiej placówce. W powyższych uwarunkowaniach prawnych stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu może być rozpatrywany tylko przez pryzmat umowy cywilnoprawnej, które to założenie dodatkowo uwiarygodnia wykonywanie usług zarządzania przedszkolem”, co można kwalifikować jako pewien rodzaj umowy nienazwanej. W ocenie tut. Izby wspomniana umowa powinna jednak przybrać formę sformalizowaną, obejmując kluczowe kwestie związane z jej wykonywaniem, w tym wysokość wynagrodzenia oraz zasady jego wypłaty. W razie niezachowania formy pisemnej umowy, organ dotujący zostaje bowiem pozbawiony możliwości skutecznej weryfikacji dopuszczalności wykorzystania dotacji na pokrycie wydatków na wynagrodzenie dyrektora placówki oświatowej w granicach wyznaczonych przez ww. art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. aa ustawy.

Zatem, w aktualnych uwarunkowaniach prawnych, nie jest wykluczone pokrycie wynagrodzenia członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością sprawującego funkcję dyrektora placówki oświatowej, przy czym, musi istnieć sformalizowana więź cywilnoprawna umożliwiająca potwierdzenie tej relacji faktyczno – prawnej z organem prowadzącym, czego odzwierciedleniem powinna być umowa w formie pisemnej. Natomiast ocena braku spełnienia tego założenia, w kontekście ewentualnego uznania dotacji jako pobranej niezgodnie z przeznaczeniem, pozostaje już w kompetencji organu dotującego.

Mając na uwadze powyższe argumenty prawne poddaję Panu pod rozwagę przeprowadzenie samodzielnej i indywidualnej oceny przedstawionej we wniosku problematyki – w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

Uprzejmie proszę również o zastosowanie się do wymogów dotyczących składania kolejnych wniosków – zgodnie z informacją zamieszczoną na wstępie niniejszego pisma.

{RIO Gdańsk, 2022-08-02, sygn. RP.0441/in./35/1/2022}