Klasyfikacja wydatków związana z zakupem nieruchomości, z ceną płatną w dwóch kolejnych latach

Stanowisko RIO Kielce:

Szanowny Panie Burmistrzu, wnioskiem z dnia 18.01.2022 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 18.01.2022 roku, zwrócił się Pan o udzielenie odpowiedzi na pytania:

1. W jaki sposób klasyfikować wydatki związane z opisaną operacją gospodarczą? Czy właściwym jest § 6050 do raty przypadającej do spłaty w 2022 roku, natomiast § 6150 dla raty przypadającej do spłaty w 2023 roku?

2. Czy kwota waloryzacji powiększa wartość zakupionej nieruchomości gruntowej i właściwym będzie § 6050, czy jednak stanowi „Obsługę zobowiązań JST zaliczanych do tytułu dłużnego – kredyty i pożyczki o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, i właściwym będzie § 8040?

3. Czy kwota przypadająca do spłaty w 2022 roku powinna być wykazana w sprawozdaniu Rb-Z w części E2 kredyty i pożyczki, poz. E2.2 długoterminowe?

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o udzielenie wyjaśnienia wynika, że Gmina planuje zakupić w roku 2022 nieruchomość gruntową. Cena sprzedaży ma być rozłożona na dwie raty płatne w latach 2022 i 2023. Raty podlegać będą waloryzacji. Od zakupu nie będą naliczane odsetki.

Odpowiadając na postawione pytanie, wskazać należy na następujące okoliczności.

Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 2, ust. 1a oraz ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 305 ze zm.), państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek.

Tytuły dłużne, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, obejmują zobowiązania finansowe wynikające ze stosunków prawnych, które nazwą odpowiadają tym tytułom dłużnym, oraz z innych stosunków prawnych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do skutków wynikających z papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne, umów kredytów i pożyczek oraz przyjętych depozytów.
Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym rodzaje zobowiązań zaliczanych do tytułów dłużnych, uwzględniając podstawowe kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.

Stosownie do § 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 298, poz. 1767 ze zm.), tytuły dłużne zaliczane do państwowego długu publicznego, sklasyfikowane zgodnie z § 2 pkt 1, dzielą się na kredyty i pożyczki, przy czym do tej kategorii, oprócz umów kredytu i pożyczek, zalicza się również umowy sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach, z uwzględnieniem podziału na:
a) krótkoterminowe – o pierwotnym terminie zapłaty nie dłuższym niż rok lub podlegające spłacie na żądanie,
b) długoterminowe – o pierwotnym terminie zapłaty dłuższym niż rok.

Jak wynika z art. 70 ust. 2 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 ze zm.), cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowań, o których mowa w art. 37 ust. 2 i 3 oraz w art. 39 ust. 2, może zostać rozłożona na raty, na czas nie dłuższy niż 10 lat. Pierwsza rata podlega zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, a następne raty wraz z oprocentowaniem podlegają zapłacie w terminach ustalonych przez strony w umowie.

Powołane wyżej przepisy potwierdzają, że umowy sprzedaży, w tym umowy sprzedaż nieruchomości, w których cena jest płatna w ratach, stanowią tytuł dłużny zaliczany do państwowego długu publicznego. Stosownie do treści załącznika nr 4 do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1053 ze zm.), wydatek poniesiony w roku zawarcia aktu notarialnego na zapłatę I raty za zakupioną nieruchomość, tj. nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, należy zaklasyfikować do § 6050 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych. Wydatek poniesiony w kolejnym roku budżetowym na zapłatę II raty należy ująć w § 6150 Wydatki majątkowe jednostek samorządu terytorialnego na spłatę zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego – kredyty i pożyczki, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w Rozporządzeniu do tego paragrafu, obejmuje on wydatki majątkowe na spłatę zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego – kredyty i pożyczki, inne niż kredyty i pożyczki.

Waloryzacja rat powiększać będzie wydatek na zakup nieruchomości w poszczególnych latach, albowiem zobowiązania są złożone ze świadczenia głównego i przyrostu wynikającego z oprocentowania lub indeksacji (np. w stosunku do wielkości inflacji). Zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2396 ze zm.), kwota przypadająca do spłaty w 2022 roku nie powinna być wykazana w sprawozdaniu Rb-Z – kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji w części E2 kredyty i pożyczki, poz. E2.2 długoterminowe.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Kielce, 2022-02-03, sygn. WI.54.3.2022}