Stanowisko RIO Kielce:

Szanowny Panie Burmistrzu, pismem z dnia 06.08.2021 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 08.08.2020 roku, zwrócił się Pan o zajęcie stanowiska w sprawie możliwości podpisania porozumienia z Wodami Polskimi na partycypowanie przez Gminę w części kosztów związanych z odmuleniem i poszerzeniem strugi wodnej w miejscowości Biechów.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w nocy z 5 na 6 sierpnia 2021 roku, w wyniku potężnego, nawalnego deszczu, nastąpiło zalanie części gminy, w tym miejscowości Biechów, przez którą przepływa struga wodna, będąca w zarządzie Wód Polskich. Struga nie była konserwowana od kilku lat. Zalanie części Biechowa miało również miejsce 19 maja 2019 roku i 23 czerwca 2020 roku.

Zaistniałe zjawisko Gmina definiuje jako sytuację kryzysową zagrażającą mieszkańcom.

Odpowiadając na to pytanie, wskazać należy na następujące okoliczności.

Zgodnie z art. 163 ustawy z dnia z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 624 ze zm.), dalej u.p.w. – ochrona przed powodzią jest zadaniem Wód Polskich oraz organów administracji rządowej i samorządowej.

Wody Polskie zapewniają, w zakresie swojej właściwości, ochronę ludności i mienia przed powodzią wywołaną przez wody publiczne stanowiące własność Skarbu Państwa, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1.

Jednostki samorządu terytorialnego zapewniają, w zakresie swojej właściwości, ochronę ludności i mienia przed powodzią wywołaną przez wody publiczne stanowiące własność Skarbu Państwa, jeżeli zawarło porozumienie, o którym mowa w art. 213 ust. 3.

Jak wynika z art. 213 ust. 3-4 u.p.w. – Wody Polskie, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, mogą powierzyć jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom, w drodze porozumienia, na ich wniosek, wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących znajdujących się w granicach jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.

W porozumieniu, o którym mowa w ust. 3, określa się zakres praw właścicielskich Skarbu Państwa powierzonych jednostkom samorządu terytorialnego oraz zawiera się postanowienia dotyczące:

1) przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego lub ich związkom środków finansowych na realizację powierzonego zadania, w tym zasad i terminów ich przekazywania,

2) środków przeznaczanych przez jednostki samorządu terytorialnego na realizację powierzonego zadania.

Poza wskazanym wyżej powierzeniem wykonywania praw właścicielskich wód Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego mogą ponosić koszty inwestycji prowadzonych na wodach stanowiących własność Skarbu Państwa i w zakresie urządzeń wodnych oraz utrzymywać wody i urządzenia wodne.

Zgodnie z art. 238 u.p.w. – jednostki samorządu terytorialnego mogą ponosić koszty inwestycji prowadzonych na wodach stanowiących własność Skarbu Państwa, koszty inwestycji w zakresie urządzeń wodnych oraz koszty utrzymania tych wód lub urządzeń wodnych.

Wysokość kosztów inwestycji oraz kosztów utrzymania wód lub urządzeń wodnych, ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego, określa się w porozumieniu, do zawarcia którego są upoważnione właściwe jednostki samorządu terytorialnego oraz Wody Polskie.

W sytuacji zawarcia przedmiotowego porozumienia, jednostki samorządu terytorialnego dokonują wydatków inwestycyjnych lub bieżących z budżetu. Ponadto jednostki samorządu terytorialnego mogą realizować wydatki w postaci dotacji celowych, stosownie do postanowień art. 252 ust. 3 pkt 2 u.p.w.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{Urząd Gminy Pacanów, 2021-08-06, sygn. -}
{RIO Kielce, 2021-08-16, sygn. WI.54.39.2021}