Stanowisko RIO Olsztyn:

W odpowiedzi na pismo nr WFN.3251.1.2021.AKA z dnia 14 stycznia 2021 r., w sprawie możliwości zawarcia z członkami OSP umowy zlecenia obejmującej wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem w stałej gotowości bojowej wozu strażackiego tj. tankowanie pojazdu, wymianę oleju, rozliczanie paliwa, dokonywanie okresowych przeglądów oraz utrzymanie go w czystości i sprawności bojowej, Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie wyjaśnia, co następuje:

Zgodnie z art. 29 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz. U. z 2020 r. poz. 961 z póżn. zm./, zwanej dalej u.o.p., koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Z treści art. 32 ust. 2 i ust. 3 u.o.p. wynika, że koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1. Gmina ma również obowiązek bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej; ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne oraz ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6.

W myśl art. 32 ust. 3a u.o.p. wójt (burmistrz, prezydent miasta] może zatrudnić komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Na stanowisku komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej może być także zatrudniony komendant gminny związku ochotniczych straży pożarnych.

Na podstawie powyższego, w opinii tut. Izby, nie ma możliwości finansowania środkami budżetowymi wynagrodzeń dla członków gminnych OSP, z wyjątkiem komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej.

Podobne stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 14 kwietnia 2014 r. /sygn. VI U 405/13/: „W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw faktycznych i prawnych do zawarcia pomiędzy Urzędem Gminy w S. a zainteresowanym umowy zlecenia dotyczącej konserwacji i prowadzenia wozu strażackiego i tym samym należało przyjąć, że nie powstał tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w Straży Pożarnej i wykonywanie czynności konserwacji i prowadzenie w czasie akcji wozu strażackiego stanowiło jego obowiązek wynikający z członkostwa zainteresowanego w OSP.

Zgodnie z treścią przepisu art. 32 ust. Z ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U.z 2009 r. Nr 178, poz. 1380) koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi Gmina, zatem powierzenie zainteresowanemu czynności polegających na konserwacji i prowadzeniu wozu strażackiego nie wymagało w ujęciu faktycznym i prawnym zawarcia z zainteresowanym umowy zlecenia, stanowiącej tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej. Umowa ta zmierzała do obejścia przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej, normujących w sposób bezwzględnie obowiązująco uprawnienia członków OSP do świadczeń związanych z udziałem w akcjach i członkostwem w OSP. ”

Na podstawie powyższego, w ocenie tut. Izby, nie jest możliwe zawieranie z członkami Ochotniczych Straży Pożarnych umowy zlecenia, której przedmiotem jest wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem wozu strażackiego.

W tym miejscu należy wskazać, że Izba nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy potraktować, jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.

{Urząd Gminy Orzysz, 2021-01-14, sygn. WFN.3251.1.2021.AKA}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie, 2021-01-21, sygn. RIO.III.072—7/2021}