Stanowisko RIO Wrocław:

Odpowiadając na Pani wniosek z dnia 27 sierpnia 2020 r. (wpływ do tut. Izby 8.09 br.) dotyczący wyjaśnienia kwestii ponoszenia z budżetu gminy wydatków na odłów, leczenie i utrzymanie dzikich zwierząt w ośrodkach rehabilitacji dla dzikich zwierząt, wyjaśniam co następuje.

Obowiązujące aktualnie przepisy nie rozstrzygają wprost o obowiązkach gminy w zakresie opieki weterynaryjnej nad zwierzętami wolno żyjącymi (dzikimi) przebywającymi na jej terenie, ale jak wskazano w skierowanym do Gminy Strzelin wyjaśnieniu z dnia 6 września 2019 r. (l.dz. P.WR.54.41.201.9) „Brak w porządku prawnym przepisów zobowiązujących wprost gminę do tego rodzaju działań nie oznacza, że nie są one w ogóle możliwe.”

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2020 r. poz. 638), zwanej dalej „u.o.z.”, organy administracji publicznej podejmują działania na rzecz ochrony zwierząt, współdziałając w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami oraz organizacjami krajowymi i międzynarodowymi. W ustawie o ochronie zwierząt ani żadnej innej ustawie, nie ma przepisu wskazującego wprost na obowiązek zapewnienia tym zwierzętom opieki weterynaryjnej. Za przypisaniem gminie zadań w tym zakresie przemawia pośrednio wykładnia art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r. poz. 713, z późn. zm.), który do zadań własnych gminy zalicza m.in. ochronę przyrody. Dyspozycja tej normy wskazuje jedynie na obowiązek, nie określając dokładnie zakresu tej ochrony. Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 i art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2020 r. poz. 55) ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody, w tym m.in. dziko występujących zwierząt a jej celem jest m.in. zachowanie różnorodności biologicznej i zapewnienie ciągłości istnienia gatunków zwierząt przez ich przywracanie do właściwego stanu ochrony. Z kolei w art. 4 pkt 2 u.o.z. zawarto definicję pojęcia „humanitarne traktowanie”, które oznacza traktowanie uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewnienie mu opieki i ochrony. Z nakazu zawartego w art. 5 u.o.z., wynika konieczność udzielania pomocy zwierzynie rannej. Przyjąć należy zatem, że w zakresie kompetencji gminy pozostaje m.in. udzielanie pomocy zwierzętom dzikim przebywającym na jej terenie, w szczególności poprzez podejmowanie interwencji ratunkowych (w tym transportu do ośrodków leczenia i rehabilitacji) oraz zapewnienie opieki weterynaryjnej. Potwierdza to również zawarty w art. 4 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody obowiązek organu administracji publicznej podejmowania działania na rzecz ochrony przyrody. Stanowisko takie wyrażone zostało w piśmie Ministerstwa Środowiska z dnia 26 marca 2013 r. a dotyczące sposobów „postępowania ze zwierzętami łownymi w szczególnych przypadkach” (DP-024-10/6037/12/WB).

Stąd gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego odpowiadająca za działania na rzecz ochrony przyrody na swoim terenie, może finansować działania mające na celu zapewnienie pomocy rannym osobnikom należących do gatunków dziko występujących zwierząt.

Przedstawiając powyższe informuję, że jednostki samorządu terytorialnego działają we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, a wyjaśnienia Izby nie są wiążące dla wnioskującego o ich udzielenie, jak i innych organów.

{Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie, 2020-08-27, sygn. -}
{RIO Wrocław, 2020-09-15, sygn. P.WR.54.38.2020}