Stanowisko RIO Warszawa:
W nawiązaniu do wniosku o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, który wpłynął do Regionalnej Izby Obrachunkowe w Warszawie w dniu 9 lipca 2020 r.. dotyczącego wyodrębnienia w ramach funduszu sołeckiego środków na remont kościoła lub innego obiektu sakralnego, wpisanych na listę zabytków, które nie są własnością gminy, uprzejmie informuję;
Zgodnie z art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. z2014r., poz. 301 z późn zm.), środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć, które są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r., poz. 713 t.j.) w art. 7 ust. 1 definiuje zadania własne jako zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz w pkt. 9 powołanego przepisu stanowi, że do zadań własnych gminy zalicza się sprawy kultur), w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
Regulacja powyższa nie wyłącza jednak obowiązku stosowania do realizacji wymienionego zadania, reguł wynikających z ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2020 r. poz. 282). Zgodnie z art. 71 ust. 1 ww. ustawy, w zakresie sprawowania opieki nad zabytkami osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna posiadająca tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego albo stosunku zobowiązaniowego finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy tym zabytku. Natomiast w myśl art. 71 ust. 2 sprawowanie opieki nad zabytkami, w tym finansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku, do którego tytuł prawny, określony w ust. 1 posiada jednostka samorządu terytorialnego, jest zadaniem własnym tej jednostki. W art. 81 ust. 1 ustawodawca postanowił, że w trybie określonym odrębnymi przepisami dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru może być udzielona przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa, na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale. Z powyższego wynika, iż pomoc finansowa gminy w zakresie finansowania opieki nad zabytkami, które nie stanowią jej własności lub nie są w jej posiadaniu, może być realizowana jedynie w formie przekazania dotacji przez organ stanowiący gminy i na zasadach określonych przez ten organ w podjętej uchwale. Zatem parafia, musi złożyć wniosek o dotację na dane przedsięwzięcie na zasadach określonych W uchwale rady gminy. Reasumując, w przypadku finansowania prac przy kościele zabytkowym konieczne jest uchwalenie przez radę gminy zasad udzielania dotacji na cele związane z ochroną i opieką nad zabytkami i złożenie przez parafię stosownego wniosku.
W przypadku funduszu sołeckiego, podstawowa zasada polega na tym, że jego środki mogą być wydawane na przedsięwzięcia, będące zadaniami własnymi gminy, które z definicji powinny być realizowane na gruncie, do którego gmina ma tytuł prawny.
Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie, obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy traktować jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawcach.
{Urząd Gminy Jedlińsk, 2020-07-09, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie, 2020-08-03, sygn. WA.043.41.2020}