Stanowisko RIO Warszawa:

W odpowiedzi na pismo z dnia 22 maja 2020 r. o dotyczące udzielenia wyjaśnienia w sprawie dotyczącej stosowania art. 126 i 127 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019r., poz. 869 ze zm.) przy udzielaniu dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach położonych na terenie miasta Płocka wykonane w roku poprzedzającym rok. w którym podjęta zostanie uchwała przyznająca dotację uprzejmie informuję, że zgodnie żart. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2019 r., poz. 2137 t.j.) występując do Regionalnej Izby Obrachunkowej o udzielenie wyjaśnienia wnioskujący winien wskazać konkretny przepis lub przepisy z zakresu finansów publicznych, którego stosowanie rodzi wątpliwości i ma być przedmiotem wyjaśnień Izby. Ponadto do wniosku należy dołączyć opinię prawną radcy prawnego zawierającą stanowisko w tym przedmiocie. Wniosek nie może dotyczyć prośby o wskazanie sposobu rozwiązania konkretnej i indywidualnej sprawy. Jednocześnie informuję, że wymogi formalne wniosku o udzielenie wyjaśnienia w sprawie stosowania przepisów o finansach publicznych zostały szczegółowo określone w komunikacie Prezesa Izby zamieszczonym na stronie http://www.warszawa.rio.gov.pl/, w zakładce – zapytania JST (odpowiedzi RIO udzielane na podstawie art. 13 pkt. 11 ustawy o R10)» Komunikat Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 02.08.2011 r. w sprawie udzielania wyjaśnień dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych.

W zapisach art. 126 oraz art. 127 ustawy o finansach publicznych ustawodawca zawarł definicje ustawowe dotacji oraz dotacji celowej, natomiast materia dotycząca udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach unormowana została w ustawie o z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U z 2020 r., poz. 282 t.j.) oraz innych przepisach ustawy o finansach publicznych dotyczących udzielania i rozliczania dotacji.

Mając powyższe na uwadze informuję, że zgodnie art. 81 ust. 1 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami „w trybie określonym odrębnymi przepisami dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków może być udzielona przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa, na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale.”, Nie ulega wątpliwości, że dotacja, o której mowa w ww. przepisie jest dotacją celową w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, podlega więc reżimowi prawnemu wynikającemu z ww. ustawy, zarówno w zakresie przyznawania, wypłaty jak i jej zwrotu do budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie z dyspozycją art. 250 ustawy o finansach publicznych zarząd jednostki samorządu terytorialnego, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w przypadku, gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, określającą warunki realizacji zadania dotowanego. Przepis ten nie daje podstawy do udzielenia dotacji przed datą zawarcia umowy, albowiem to właśnie w umowie określona jest m.in. wysokość dotacji, jej cel oraz zakres rzeczowy zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 listopada 2016 r. sygn. II GSK 954/15, „Ustawodawca nie dopuszcza możliwości finansowania lub dofinansowania kosztów zadań publicznych, które już zostały poniesione, gdyż wydatek ten miałby charakter refundacji poniesionych kosztów, nie zaś dotacji na realizację zadania (celu). Tym samym, zasadnie skarżący kasacyjnie organ nadzoru zarzuca, że dotacja nie może zostać przekazana na refundację poniesionych już wydatków, ponieważ do takiego działania nie dopuszczają przepisy ufp. Każda dotacja, zgodnie z powyższą definicją prawną określona w ufp, ma służyć finansowaniu lub dofinansowaniu realizacji zadań publicznych, a więc zadania, które istnieje w dacie przyznania prawa do jego finansowania lub jego dofinansowania. Tym samym dopiero po przyznaniu prawa do dotacji można mówić o realizacji zadania publicznego.

Trafnie podnosi skarżący kasacyjnie organ nadzoru, że dotacja to wydatek redystrybucyjny, na coś przyszłego, a wyraźnie odstępstwa, jeśli je dopuścić muszą wynikać z przepisów ustawy”. Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 9 maja 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 113/19 przekazanie dotacji na zadanie już zrealizowane stanowiłoby „działanie na zasadzie akceptacji faktów dokonanych w ramach którego jednostki samorządowe pozbawione zostałyby mocy decyzyjnej a jedynie sprowadzone do roli akcept ant a wniosków składanych przez przyszłych beneficjentów. Ich faktyczną rolą byłoby jedynie przyznawanie refundacji”. Ponadto należy zauważyć, że dotacja udzielana jest na wniosek, który należy złożyć według określonego wzoru i dopiero wniosek, po jego pozytywnym rozpatrzeniu, stanowi podstawę do podjęcia dalszych działań zmierzających do udzielenia dotacji.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie, obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy traktować jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.

{Urząd Miasta Płocka, 2020-05-22, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie, 2020-06-26, sygn. WA.43.34.2020}