Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze:

W odpowiedzi na wniosek z dnia 23 października 2019 r. znak DP.IV.0430.5.2019 o udzielenie wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, skierowany do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze na podstawie art. 13 pkt. 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 561 z późn. zm.) dotyczący obowiązku wprowadzenia budżetu obywatelskiego do budżetu województwa, wyjaśniam:

Budżety obywatelskie, określane także mianem budżetów partycypacyjnych należy traktować jako jedno z narzędzi, które umożliwiają mieszkańcom zaangażowanie się w działania samorządów. Budżety obywatelskie funkcjonowały w jednostkach samorządu od wielu lat, nie mając szczególnej podstawy prawnej. Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. 2018.130) znacząco rozbudowała przepisy o konsultacjach społecznych, wskazując, że szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski, tym samym stworzyła wyraźną podstawę prawną dla budżetów obywatelskich. Budżet obywatelski co do zasady jest dobrowolny. Ograny stanowiące poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego samodzielnie decydują o jego wprowadzeniu. Decyzja organów stanowiących ma charakter uznaniowy i nie jest ograniczona żadnymi przesłankami o charakterze prawnym czy faktycznym. Inicjatywę uchwałodawczą w sprawie budżetu obywatelskiego mają zarówno organy wykonawcze jak i stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, a także grupa mieszkańców – w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Wyjątek od zasady dobrowolności stanowią gminy będące miastami na prawach powiatu (art. 5a ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019.506 ze zm.).

Stanowisko prezentowane w udzielonej odpowiedzi nie jest prawnie wiążące, lecz stanowi jedynie prezentację poglądu Izby, w sprawie objętej zapytaniem. Niniejsza odpowiedź nie stanowi również wykładni obowiązujących przepisów prawa w zakresie objętym zapytaniem.

Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. 561 ze zm.), do zadań Izby należy udzielanie wyjaśnień na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 ww. ustawy w zakresie spraw dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych. Zgodnie z przyjętą procedurą wniosek o udzielenie wyjaśnień powinien spełniać następujące warunki:

1. powinien zostać przedstawiony pisemnie, wg wzoru zamieszczonego na stronie internetowej Izby przez podmiot wskazany w art. 1 ust. 2 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych i podpisany przez kierownika jednostki lub osobę upoważnioną;

2. wniosek nie może dotyczyć prośby o wskazanie sposobu rozwiązywania konkretnej i indywidualnej sprawy;

3. wnioskujący powinien wskazać konkretny przepis lub przepisy z zakresu finansów publicznych – którego/których stosowanie rodzi wątpliwości i ma być przedmiotem wyjaśnień Izby oraz dołączyć własne stanowisko w sprawie.

Wyjaśnienia udzielane przez Izbę nie są wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnień.

{Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, 2019-10-23, sygn. DP.IV.0430.5.2019}

{Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, 2019-10-31, sygn. RIO.II.K.071.24.2019}