Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu:

W związku z emailem z dnia 1 lipca 2019 r., dotyczącym możliwości sfinansowania z wydatków funduszu sołeckiego kosztów planu (dokumentacji technicznej budowy świetlicy) i pozwolenia na budowę i przekazania w darowiźnie organizacji Koło Gospodyń Wiejskich (KGW), Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu informuje, co następuje.

Zgodnie z art. 13 pkt 11 w związku z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561, z późn. zm.) Izba udziela wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych: jednostkom samorządu terytorialnego, związkom metropolitalnym, związkom międzygminnym, stowarzyszeniom gmin oraz stowarzyszeniom gmin i powiatów, związkom powiatów, związkom powiatowo-gminnym, stowarzyszeniom powiatów, samorządowym jednostkom organizacyjnym, w tym samorządowym osobom prawnym, innym podmiotom, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego z obszaru województwa wielkopolskiego. Wyjaśnienia na podstawie tego przepisu są udzielane wówczas, gdy wniosek nie dotyczy prośby o wskazanie sposobu rozwiązania konkretnej i indywidualnej sprawy, wnioskodawca wskaże konkretny przepis lub przepisy z zakresu finansów publicznych, którego (których) stosowanie rodzi wątpliwości i ma być przedmiotem wyjaśnień Izby oraz dołączy opinię prawną radcy prawnego urzędu zawierającą stanowisko w tym przedmiocie.

Z treści emaila wynika, że nie zawiera on prośby o wyjaśnienie w sprawie dotyczącej stosowania przepisów o finansach publicznych, a prośbę o udzielenie odpowiedzi na konkretne pytanie i wskazanie postępowania w przedstawionych we wniosku okolicznościach (udzielenie pomocy prawnej). Rozstrzygniecie powyższych kwestii również nie należy do kompetencji regionalnych izb obrachunkowych.

Niemniej jednak tut. Izba wskazuje na ogólne regulacje prawne dotyczące kwestii podniesionych w emailu.

Zgodnie z art. 2 ust, 6 ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301, z późn. zm.), środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć, które zgłoszone we wniosku, o którym mowa w art. 5, są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Wniosek danego sołectwa uchwala zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa (art. 5 ust. 2 ww. ustawy).

Środki funduszu sołeckiego nie mają określonego z góry przeznaczenia, co nie oznacza, że mogą być przeznaczane na dowolne cele. Ustawa o funduszu sołeckim w art. 2 ust. 6 jasno określa, że można je przeznaczyć jedynie na realizację przedsięwzięć, które są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Aby można było stwierdzić, że dane przedsięwzięcie zgłoszone we wniosku sołectwa jest przedsięwzięciem, które można zrealizować w ramach funduszu sołeckiego, powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Podkreślić również należy, że Konstytucja RP w art. 7 nakłada na organy władzy publicznej obowiązek działania w granicach i na podstawie prawa. Wobec tego każde działanie organu władzy musi mieć oparcie w obowiązującym prawie. Normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny. Zakazane jest dokonywanie wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych.

Sołectwo nie ma możliwości prawnych udzielania darowizn innym osobom prawnym, w tym organizacji KGW. Nie ma żadnego znaczenia fakt, iż aktualnie Sołtys i Przewodnicząca organizacji KGW to ta sama osoba.

Sołectwo może natomiast zaplanować wydatki na przedsięwzięcie obejmujące budowę świetlicy wiejskiej, które realizowane będzie przez Gminę Chodów.

Odrębną kwestią jest finansowanie KGW. Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. z 2018 r. poz. 2212, z późn. zm.) koło gospodyń wiejskich może otrzymywać dotacje celowe na realizację zadań, o których mowa w art. 2 ust. 3, według zasad określonych w odrębnych przepisach. W myśl § 4 załącznika do ustawy (określającego wzorcowy statut KGW) koło realizuje swoje cele ze środków pochodzących m.in. z dotacji z budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. W świetle powyższych zapisów KGW może wystąpić o udzielenie dotacji z budżetu gminy.

Stanowisko prezentowane przez Izbę nie stanowi wiążącej interpretacji prawa, a jedynie pogląd Izby w zakresie objętym pytaniem.

{xx, 2019-07-01, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu, 2019-07-19, sygn. WA-0280/62/2019}