Stanowisko RIO Poznań:
W związku z wnioskiem z dnia 3 czerwca 2019 r. (doręczonym w dniu 5 czerwca 2019 r.), dotyczącym opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz opłat za wyżywienie dzieci w przedszkolach i stołówkach szkolnych, Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu wyjaśnia, co następuje.
Przepisy art. 106 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.) stanowią, że:
1. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę.
2. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne.
3. Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkolę.
4. Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej,
o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.
5. Organ prowadzący szkolę może zwolnić rodziców albo pełnoletniego ucznia z całości lub części opłat, o których mowa w ust. 3:
1) w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny;
2) w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
6. Organ prowadzący szkole może upoważnić do udzielania zwolnień, o których mowa w ust. 5, dyrektora szkoły, w której zorganizowano stołówkę.
W myśl przywołanego przepisu art. 106 ust. 3 ustawy, dyrektor szkoły (przedszkola) w porozumieniu z organem prowadzącym ustala warunki korzystania ze stołówki, w tym wysokość opłat za posiłki i zasady pomniejszania tej należności w formie aktu wewnętrznego, zgodnie z ustalonym statutem placówki.
W przypadku opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłat za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach przepis art. 52 ust. 15 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2203, z późn. zm.) wskazuje, że opłaty te stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869).
W ocenie tut. Izby odesłanie w art. 52 ust. 15 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych do art. 60 pkt 7 ustawy o finansach publicznych oznacza konieczność bezpośredniego stosowania do opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłat za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach, uregulowań odnoszących się do środków publicznych stanowiących niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym jako dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego pobieranych przez samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw. Nie ma więc wątpliwości, że przestrzegać należy kolejnych przepisów ustawy o finansach publicznych dotyczących:
– właściwości organów w sprawach niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym (art. 61
– potrącania zobowiązań z tytułu niepodatkowych należności budżetowych (art. 62 i 63),
– umarzania, odraczania i rozkładania na raty niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym (aft. 64),
– odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania z tytułu niepodatkowych należności budżetowych (art. 65),
– egzekucji niepodatkowych należności budżetowych (art. 66),
– stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej w sprawach niepodatkowych należności budżetowych (art. 67).
Zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60, nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, z późn. zm.) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.). W dziale III ustawy – Ordynacja podatkowa (art. 21 – 119) znajduje się Rozdział 6 Odsetki za zwłokę i opłata prolongacyjna. Nie ulega więc wątpliwości, że w zakresie odsetek od zaległości z tytułu opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłat za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach, należnych od dnia 1 stycznia 2018 r., istnieje obowiązek naliczania odsetek odpowiednio jak dla zaległości podatkowych.
Natomiast podstawą prawną wnoszenia przez rodziców opłat za wyżywienie dzieci w szkołach jest przywołany wyżej art. 106 ustawy Prawo oświatowe. Odsetki za opłacenie po terminie należności cywilnoprawnych, do których zalicza się wyżywienie w stołówce szkolnej, powinny być naliczane i pobierane na podstawie art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.). Będą to zatem odsetki ustawowe.
Stanowisko prezentowane przez Izbę nie stanowi wiążącej interpretacji prawa, a jedynie pogląd Izby w zakresie objętym pytaniami.
{Urząd Miasta i Gminy Września, 2019-06-03, sygn. nieznana}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu, 2019-06-19, sygn. WA-0280/55/2019}