Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze:

W odpowiedzi na wniosek z dnia 14 maja 2019 r. o udzielenie wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, skierowany do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze na podstawie art. 13 pkt. 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 561 z późn. zm.) dotyczący stosowania § 3 Rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do spraw pożytku publicznego z dnia 24 października 2018 r. w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań (Dz.U. z 2018 r., poz. 2057) wyjaśniam, że:

Ramowy wzór umowy zawarty w rozporządzeniu, o którym mowa wyżej zawiera dwa rozwiązania w zakresie ust. 5. Pierwszy z nich odnosi się do konkursów ofert wynikających z art. 11 i następnych ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (konkursy ofert), natomiast druga wersja ust. 5 § 3 ramowego wzoru umowy dotyczy małych grantów uregulowanych art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Należy zwrócić uwagę, że w ramach konkursów wyłącznie dotyczących wsparcia realizacji zadań publicznych danego szczebla j.s.t. wynikających z art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie beneficjent dotacji może w ofercie realizacji zadania publicznego, a następnie w umowie zobowiązać się do przekazania na realizację zadania odpowiednio: innych niż dotacja środków finansowych, wkładu osobowego, rzeczowego o określonej w umowie wartości. Zgodnie z § 3 ust. 6 ramowego wzoru umowy określonego rozporządzeniem Przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, o którym mowa wyżej całkowity koszt zadania publicznego stanowi sumę kwot dotacji i środków, o których mowa w ust. 5 § 3 ramowego wzoru umowy – odpowiednio do wybranej wersji jego brzmienia.

Stosownie natomiast do § 3 ust. 7 ramowego wzoru umowy wysokość środków ze źródeł, o których mowa w ust. 5 pkt 1 (konkursy ofert, z wyłączeniem małych grantów) oraz wartość wkładu osobowego oraz wkładu rzeczowego, o których mowa w ust. 5 pkt 2 i 3 § 3 ramowego wzoru umowy może się zmieniać o ile nie zmniejszy się wartość tych środków w stosunku do wydatkowanej kwoty dotacji. Zapis ten nie dotyczy zatem zadań publicznych zlecanych organizacjom pozarządowym w trybie art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Zgodnie z § 3 ust. 8 ramowego wzoru umowy naruszenie postanowień, o których mowa w ust. 4-7 uważa się na gruncie umowy ramowej za pobranie dotacji w nadmiernej wysokości. Należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem zawartym w piśmie, że w konkursie ofert dotyczącym wsparcia realizacji zadań publicznych o ile zleceniobiorca zmniejszy wysokość wykonanych przez siebie w ramach realizacji zadania innych środków finansowych, zmniejszy wysokość wkładu rzeczowego (o ile był on wyceniony w ofercie i umowie) oraz zmniejszy wysokość wkładu osobowego w relacji do wydatkowanej w okresie realizacji zleconego w ramach wsparcia zadania publicznego dotacji, to wówczas organ będzie mógł uznać przy zastosowaniu § 3 ust. 8 ramowego wzoru umowy, że postawała sytuacja skutkująca uznaniem dotacji na gruncie umowy za pobraną w nadmiernej wysokości. W tej sytuacji również całkowita wartość zadania ulegnie zmianie, a kwota żądana do zwrotu powinna być obliczana przy zastosowaniu w tym zakresie art. 252 ustawy o finansach publicznych.

Natomiast w sytuacji, gdy na realizację zleconego zadania w ramach konkursu na wsparcie, zleceniobiorca zwiększy kwotę innych środków finansowych, wkładu osobowego lub rzeczowego niż pierwotnie zadeklarowany w ofercie i umowie, to takie działanie nie narusza prawa, gdyż § 3 ust. 7 umowy zakazuje tylko zmniejszenia przez zleceniobiorcę wysokości wykonanych innych środków finansowych, wkładu osobowego lub rzeczowego w relacji do wydatkowanej kwoty dotacji – nie zakazuje natomiast ich zwiększenia.

Mając na względzie mieszany charakter ramowego wzoru umowy tj. połączenie w umowie elementów administracyjno-prawnych i cywilnoprawnych zbyt daleko idące wydaje się stanowisko przedstawione w Pana piśmie w zakresie braku możliwości wprowadzania zmian do umowy ramowej takich, by zleceniobiorca mógł wydatkować kwotę większą niż zakładano w momencie składania oferty. Niewątpliwie zakaz w tym zakresie obejmował będzie brak możliwości zwiększenia przyznanej już w konkursie kwoty dotacji ze środków publicznych, jednak w przypadku innych środków finansowych beneficjenta, wkładu osobowego lub rzeczowego, środków własnych zleceniobiorcy pochodzących np. ze składek członkowskich, darowizn, czy wpłat od adresatów zadania w ramach działalności odpłatnej pożytku publicznego takie ograniczenie nie znajduje uzasadnienia. Zapis § 15 ramowego wzoru umowy wskazuje, że wszelkie zmiany, uzupełnienia i oświadczenia składane w związku z umową wymagają jedynie formy pisemnej pod rygorem nieważności i zarazem mogą być dokonywane tylko w zakresie niewpływającym na zmianę kryteriów wyboru oferty zleceniobiorcy. Na możliwość zmian w zakresie objętym Pana pytaniem wskazuje również § 17 ust. 2 tamowego wzoru umowy wskazujący, że w zakresie nieuregulowanym w umowie ramowej stosuje się ustawę Kodeks cywilny. Na możliwość zmian w tym zakresie wskazuje również ostatni akapit pouczenia do umowy wskazujący, że cyt.” Umowa ma charakter ramowy. Oznacza to, że można ją zmieniać w tym uzupełniać, o ile zmiany te nie wpłyną na zmianę znaczenia istotnych postanowień umowy.”

Stanowisko prezentowane w udzielonej odpowiedzi nie jest prawnie wiążące, lecz stanowi jedynie prezentację poglądu Izby, w sprawie objętej zapytaniem. Niniejsza odpowiedź nie stanowi również wykładni obowiązujących przepisów prawa w zakresie objętym zapytaniem.

{Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, 2019-05-14, sygn. -}

{Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, 2019-06-13, sygn. RIO.II.K.071.18.2019}