Stanowisko RIO Białystok:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku udzielając odpowiedzi na pytania zawarte w piśmie z dnia 17 kwietnia 2019 r. wyraża niżej przedstawione poglądy w sprawie, które są odmienne od interpretacji stanu faktycznego zaprezentowanej przez Pana w zapytaniu.

W stosunku do pierwszego pytania Izba przyjmuje za właściwe stanowisko, iż proporcjonalnemu potrąceniu za czas strajku powinny podlegać wszystkie składniki wynagrodzenia nauczyciela wymienione przepisami art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, ze zm.) wypłacane za dany miesiąc. Zarówno art. 80 Kodeksu pracy, jak i § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy… (Dz. U. z 2017 r. poz. 927) odwołują się bowiem do ogólnego pojęcia wynagrodzenia (jako należnego za pracę wykonaną) a nie tylko wynagrodzenia zasadniczego. Wszystkie elementy składające się, w stawkach miesięcznych, na wynagrodzenie nauczyciela należne za przepracowanie całego miesiąca, powinny zatem zostać proporcjonalnie pomniejszone za okres niewykonywania pracy. Nie ma przy tym, w ocenie Izby, znaczenia czy obowiązujący na terenie danej j.s.t. regulamin wynagradzania nauczycieli literalnie odnosi się do kwestii, że dany dodatek wchodzący w skład miesięcznego wynagrodzenia nauczyciela – stanowiący jeden ze składników wynagrodzenia spośród wymienionych przepisami art. 30 ust. 1 Karty Nauczyciela – nie przysługuje za okres niewykonywania pracy. Czytelny wniosek wynika bowiem wprost z przywołanych przepisów prawa. Ponadto ustawowy zakres delegacji do uchwalenia regulaminu wynagradzania nauczycieli nie przewiduje, aby rozstrzyganie zagadnień tego rodzaju należało do kompetencji organu stanowiącego j.s.t. Według art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela uregulowaniu podlega bowiem wysokość stawek dodatków, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy, oraz szczegółowe warunki ich przyznawania.

W odniesieniu do drugiego problemu. Izba przyjmuje za właściwe stanowisko ustalania wynagrodzenia podlegającego potrąceniu za czas strajku w równych kwotach za każdy dzień niewykonywania pracy, niezależnie od liczby godzin wchodzących w skład pensum, które miały być w danym dniu realizowane przez nauczyciela według rozkładu zajęć. Taki sposób postępowania zaprezentowało Ministerstwo Edukacji Narodowej w opinii z dnia 27 stycznia 2010 r.: „W odniesieniu do ustalenia liczby godzin przypadających w poszczególne dni tygodnia w opinii Departamentu Strategii należy tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin pensum podzielić przez obowiązujący, nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć, pięciodniowy tydzień pracy, np. dla nauczyciela, którego pensum wynosi 18 godzin (18:5). Daje to 3,6 stanowiące dzienną liczbę godzin do przepracowania”. Podstawą przyjęcia przez RIO w Białymstoku takiej interpretacji jest uwzględnienie, że czas pracy nauczyciela nie obejmuje – zgodnie z art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela – wyłącznie godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub na ich rzecz. Z kolei zasada, że wynagrodzenie przysługuje wyłącznie za godziny dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze faktycznie zrealizowane obowiązuje tylko przy ustalaniu wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. Izba uważa w związku z tym za niemające dostatecznych podstaw przenoszenie tej reguły na ustalanie miesięcznego wynagrodzenia należnego w ramach realizowanego etatu. tj. uzależnianie miesięcznego wynagrodzenia od liczby faktycznie zrealizowanych lub niezrealizowanych godzin wyłącznie „przy tablicy” (wchodzących w skład pensum), przy ustalaniu potrącenia nauczycielowi wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu strajku. Zaznaczyć przy tym należy, że zarówno metoda obliczania proponowana przez Pana w zapytaniu, jak i zawarta w stanowisku Izby w niektórych sytuacjach nie spowodują różnic w kwocie podlegającej potrąceniu z wynagrodzenia – wówczas, gdy okres niewykonywania pracy będzie obejmował tylko pełne tygodnie.

W obecnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów- prawa. Wobec tego niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.

{Urząd Miasta Suwałki, 2019-04-17, sygn. -}

{Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, 2019-04-24, sygn. RIO.II-025-10/19}