Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 561 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 20 lutego 2019 r., dotyczące pytań:

1. Czy na tle obowiązujących przepisów prawa, w tym w szczególności wskazanych przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o dochodach JST -Gmina Głogówek jest zobowiązana do zwrotu dotacji celowej w kwocie 61 451,57 zł ze względu na uzasadnioną zmianę klasyfikacji budżetowej i wydatkowania wskazanych środków na prowadzenie przekazanego Ośrodka?
2. Czy na tle przedstawionego stanu faktycznego sprawy, w ogóle można zakwalifikować kwotę 61451,51 zł jako kwotę dotacji niewykorzystaną na prowadzenie Ośrodka?
3. Czy kwestionowana kwota wydatków w wysokości 61 451,57 zł na potrzeby prowadzenia Ośrodka była objęta wskazanym na wstępie porozumieniem oraz umową dotacji?

uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Wstępnie wskazać należy, że zgodnie z art. 13 pkt 11 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, regionalne izby obrachunkowe udzielają wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 tejże ustawy, jednakże wniosek nie może dotyczyć prośby o wskazanie sposobu rozwiązania konkretnej i indywidualnej sprawy.

Niezależnie od powyższego wyjaśniam co następuje.

Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 994 ze zm.), gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których mowa w ust. 2a. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych, określają zawarte porozumienia.

Natomiast stosownie do art. 46 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1530 ze zm.), jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego, na mocy porozumień zawartych z tymi jednostkami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Szczegółowe zasady i terminy przekazywania dotacji na realizację przez jednostkę samorządu terytorialnego zadań na mocy porozumień, określają te porozumienia.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem rozpatrywania, Powiat Prudnicki zawarł porozumienie z Gminą Głogówek w sprawie przekazania z dniem 1 maja 2018 r. zadania publicznego – prowadzenia Specjalnego Ośrodka Szkolno -Wychowawczego w Głogówku oraz Szkolnego Schroniska Młodzieżowego w Głogówku. Szczegółowe zasady i terminy dotyczące finansowania w postaci dotacji celowej na prowadzenie przejętych podmiotów od Powiatu zostały określone w umowie udzielenia dotacji celowej.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż stosownie do art. 126 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 ze zm.), dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego, mając na względzie treść art. 250 powołanej ustawy o finansach publicznych, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, zawierając umowę, powinien określić w szczególności wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji, termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego, termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej.

Z treści § 1 przywołanej „umowy udzielenia dotacji celowej” wynika, iż przedmiotem umowy jest udzielenie dotacji celowej na finansowanie działalności Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Wandy Chotomskiej oraz Szkolnego Schroniska Młodzieżowego w Głogówku przekazanych do prowadzenia od dnia 1 maja 2018 r. gminie Głogówek […], co należy identyfikować z celem udzielanej dotacji.

Jednocześnie należy mieć na względzie postanowienia art. 251 ust. 4 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którymi wykorzystanie dotacji następuje w szczególności przez zapłatę za zrealizowane zadania, na które dotacja była udzielona, albo w przypadku gdy odrębne przepisy stanowią o sposobie udzielenia i rozliczenia dotacji, wykorzystanie następuje przez realizację celów wskazanych w tych przepisach. Z tej perspektywy uregulowania dotyczące poszczególnych podziałek klasyfikacji budżetowej zawarte w umowie dotacji mogą być traktowane jako normy wtórne do treści porozumienia, mające przede wszystkim charakter techniczny. Powyższe stanowisko odnaleźć można również w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Mając na względzie całokształt okoliczności sprawy w tym fakt, że przekazana przez Powiat kwota dotacji celowej równa jest części oświatowej subwencji ogólnej przysługującej wszystkim typom szkół wchodzących w skład Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Głogówku (którą otrzymał Powiat), można wyrazić pogląd, iż brak jest podstaw do przyjęcia, iż kwota 61 451,57 zł została wydatkowana na inny cel niż wskazany w umowie udzielenia dotacji celowej (po dokonaniu przesunięć w klasyfikacji budżetowej na wskazaną kwotę), tj. na finansowanie działalności Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa, a kwestie ewentualnego zwrotu dotacji podlegają kontroli sądowej.

{Urząd Miasta i Gminy Głogówek, 2019-02-20, sygn. -}
{RIO Opole, 2019-03-20, sygn. NA.III-0221-4/2019}