Stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze:

W odpowiedzi na Pana wniosek z dnia 08.02.2019 r. o udzielenie wyjaśnienia w następującej sprawie: jak właściwie interpretować przepis ustawy mówiący o podstawowej kwocie dotacji na ucznia i wyrównaniu kwoty dotacji na ucznia w sytuacji zmiennej liczby uczniów w kolejnych miesiącach i tym samym jak prawidłowo obciążać inne gminy kosztami wychowania przedszkolnego i kosztami udzielonej dotacji dla przedszkola niepublicznego, uprzejmie informuję, co następuje:

Zasady dokonywania rozliczeń finansowych między jednostkami samorządu terytorialnego w sytuacji, gdy mieszkaniec gminy jest wychowankiem przedszkola w innej gminie zostały uregulowane w rozdziale 4 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2203 ze zm.). Zgodnie z art. 50 ust. 2 tej ustawy jeżeli do placówki wychowania przedszkolnego prowadzonej przez gminę uczęszcza uczeń objęty wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 6 lat, niebędący jej mieszkańcem, który nie jest uczniem niepełnosprawnym, gmina, której mieszkańcem jest ten uczeń, pokrywa koszty wychowania przedszkolnego tego ucznia w wysokości równej odpowiednio podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli, o której mowa w art. 12 ust. 1, podstawowej kwocie dotacji dla szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, o której mowa w art. 12 ust. 2, lub podstawowej kwocie dotacji dla innych form wychowania przedszkolnego, określonej dla gminy, w której uczeń uczęszcza do placówki wychowania przedszkolnego, pomniejszonej o kwotę dotacji, o której mowa w art. 53 ust. 1, przewidzianej na ucznia na dany rok budżetowy. Stosownie do art. 51 ust. 3 ww. ustawy jeżeli do niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 17 ust. 3, uczęszcza uczeń objęty wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 6 lat, niebędący mieszkańcem gminy dotującej to przedszkole, który nie jest uczniem niepełnosprawnym, gmina, której mieszkańcem jest ten uczeń, pokrywa koszty dotacji udzielonej zgodnie z art. 17 ust. 3, do wysokości iloczynu podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli określonej dla gminy dotującej i wskaźnika procentowego ustalonego na potrzeby dotowania niepublicznych przedszkoli, o których mowa w art. 17 ust. 3, w gminie zobowiązanej do pokrycia kosztów udzielonej dotacji, pomniejszając powyższy iloczyn o kwotę dotacji, o której mowa w art. 53 ust. 1, przewidzianej na ucznia na dany rok budżetowy. W przypadku braku na terenie gminy zobowiązanej do pokrycia kosztów udzielonej dotacji niepublicznego przedszkola, o którym mowa w art. 17 ust. 3, zamiast wskaźnika procentowego określonego w zdaniu pierwszym przyjmuje się wskaźnik procentowy w wysokości 75%.

Mechanizm określania podstawowej kwoty dotacji został określony w art. 12 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który stanowi, że przez podstawową kwotę dotacji dla przedszkoli należy rozumieć kwotę wydatków bieżących zaplanowanych na rok budżetowy na prowadzenie przez gminę przedszkoli, z wyłączeniem przedszkoli specjalnych i przedszkoli, w których zaplanowane wydatki bieżące finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przekraczają 50% ich zaplanowanych wydatków bieżących, pomniejszonych o:

1. zaplanowane na rok budżetowy w budżecie gminy opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w tych przedszkolach, stanowiące dochody budżetu gminy,
2. zaplanowane na rok budżetowy w budżecie gminy opłaty za wyżywienie w tych przedszkolach, stanowiące dochody budżetu gminy,
3. sumę iloczynów odpowiednich kwot przewidzianych na rok budżetowy w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy na uczniów niepełnosprawnych z danymi rodzajami niepełnosprawności w przedszkolach oraz statystycznej liczby uczniów niepełnosprawnych z danymi rodzajami niepełnosprawności w tych przedszkolach,
4. zaplanowane na rok budżetowy w budżecie gminy wydatki bieżące finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na prowadzenie tych przedszkoli,
5. iloczyn kwoty przewidzianej na rok budżetowy w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju w przedszkolu oraz statystycznej liczby dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju w tych przedszkolach,
6. iloczyn kwoty przewidzianej na rok budżetowy w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy na uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w przedszkolu oraz statystycznej liczby uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w tych przedszkolach,
7. zaplanowane na rok budżetowy w budżecie gminy wydatki bieżące na realizację programów rządowych, o których mowa w art. 90u ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zwanej dalej ustawą o systemie oświaty”, w tych przedszkolach – i podzielonych przez statystyczną liczbę uczniów w tych przedszkolach pomniejszoną o statystyczną liczbę uczniów niepełnosprawnych w tych przedszkolach.

Z kolei z przepisów art. 43 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wynikają następujące zasady dotyczące aktualizacji kwoty dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41: kwota dotacji ulega aktualizacji m.in. w wyniku aktualizacji podstawowej kwoty dotacji, o której mowa w art. 12 i art. 13, dokonanej na podstawie art. 44 ust. 1 (art. 43 ust. 1 pkt 1), aktualizacji dokonuje się w październiku roku budżetowego – w przypadku aktualizacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1 (art. 43 ust. 2 pkt 2), zaktualizowana kwota dotacji obowiązuje od pierwszego dnia listopada roku budżetowego – w przypadku aktualizacji, o której mowa w ust. 2 pkt 2 (art. 43 ust. 3 pkt 2), jeżeli wysokość dotacji uległa zmianie, suma kolejnych przekazywanych części dotacji na ucznia, począwszy od pierwszego dnia obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, stanowi różnicę pomiędzy wysokością dotacji, według stanu na pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, a sumą części dotacji przekazanych odpowiednio na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, ucznia, wychowanka, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego od początku roku budżetowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji (art. 43 ust. 4) oraz w przypadku wyrównywania kwoty dotacji, zgodnie z ust. 4, średnia arytmetyczna kolejnych przekazywanych części dotacji na ucznia, począwszy od pierwszego dnia obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, może zwiększyć się maksymalnie o 50% albo zmniejszyć się maksymalnie o 25% średniej arytmetycznej części dotacji przekazanych na ucznia od początku roku budżetowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji.

Mając na uwadze art. 2 pkt 26 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, zgodnie z którym dotacje określone w tej ustawie udzielane są na rok budżetowy, należy wskazać, że wyżej wskazana dotacja ma wymiar roczny. Tym samym wysokość dotacji jest ustalana na dany rok budżetowy. Zatem aktualizacja kwoty dotacji przewidziana w art. 43 ust. 1 ww. ustawy o finansowaniu zadań oświatowych dotyczy również całego roku budżetowego i prowadzi do ponownego wyliczenia dotacji z uwzględnieniem obowiązku dokonania dwóch aktualizacji w ciągu roku.

Wobec powyższego również rozliczenia miedzy gminami w przypadku uczniów niebędących mieszkańcami gmin dotujących przedszkole powinny uwzględniać powyższe zasady. Jak wskazało Ministerstwo Edukacji Narodowej w piśmie z dnia 14.11.2018 r. znak DKO-WOK.350.68.2018.AT cyt. (…) wysokość nowych części dotacji obowiązujących od listopada (w przypadku aktualizacji październikowej) powinna uwzględniać wyrównanie kwoty dotacji od początku roku budżetowego. Podstawowa kwota dotacji jest kwotą roczną i jej aktualizacja dotyczy całego roku budżetowego, a w związku z tym kolejne wypłacane części dotacji powinny zostać odpowiednio skorygowane (pomniejszone lub powiększone) tak, aby części podstawowej kwoty dotacji wypłacone od początku roku budżetowego sumowały się na roczną podstawową kwotę dotacji po zaktualizowaniu.”

W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej ustawodawca nie określił w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych innego sposobu rozliczenia między jednostkami samorządu terytorialnego, uwzględniającego zmienną liczbę uczniów objętych wychowaniem przedszkolnym w gminie, w której wychowanie przedszkolne jest realizowane. Zauważyć należy, że ustawodawca w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych nie wprowadza odrębnych szczególnych regulacji dotyczących aktualizacji podstawowej kwoty dotacji ze względu na zmianę ilości wychowanków przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach w ciągu roku. Zatem zastosowanie w tym zakresie znajdą odpowiednio przepisy art. 50 i 51 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Co istotne, zmiana ilości uczniów w ciągu roku nie znajduje odzwierciedlenia w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, bowiem ustawodawca odszedł w tej ustawie od zasady dotacji powiązanej ze zmianą ilości uczniów w poszczególnych miesiącach, w których dotacja jest udzielana na rzecz statystycznej liczby uczniów określonej w art. 11 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Jednocześnie Regionalna Izba Obrachunkowa wskazuje, że przedstawione stanowisko nie stanowi opinii prawnej ani wiążącej wykładni przepisów prawa, ale prezentuje wyłącznie pogląd Izby na zagadnienia przedstawione w Pana piśmie.

{Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, 2019-03-12, sygn. RIO.II.K.071.1.2019}

{Urząd Gminy w Kożuchowie, 2019-02-08 , sygn. -}