Pytanie:

W związku z wątpliwościami dotyczącymi interpretacji przepisu art. 43 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 poz. 2203), uprzejmie prosimy o zajęcie stanowiska w następującej sprawie.

Zgodnie z Zarządzeniem nr 73/2017 Wójta Gminy Zławieś Wielka z dnia 31 października 2017 r. miesięczna kwota dotacji z budżetu gminy na jednego ucznia przedszkola niepublicznego ustalona została w wysokości 588,53 zł, a na jednego ucznia niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego w wysokości 311,88 zł.

W kwietniu 2018 r. na podstawie art. 43 ust. 2 pkt 1 ustawy dokonano aktualizacji kwoty dotacji. Zgodnie z Zarządzeniem nr 22/2018 r. Wójta Gminy Zławieś Wielka z dnia 30 kwietnia 2018 r. miesięczna kwota dotacji z budżetu gminy na jednego ucznia przedszkola niepublicznego ustalona została w wysokości 714,53 zł, a na jednego ucznia niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego w wysokości 381,08 zł.

Z powyższego wynika, że kwota dotacji wzrosła o ok. 17,5 %. Przyczyną takiego wzrostu był remont i rozbudowa przedszkola gminnego, do którego w tym czasie uczęszczało mniej dzieci. W związku z tym dokonano wyrównania stawki dotacji od stycznia do kwietnia 2018 r.

W październiku 2018 r. na podstawie art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy dokonano aktualizacji kwoty dotacji. Zgodnie z Zarządzeniem nr 52/2018 r. Wójta Gminy Zławieś Wielka z dnia 26 października 2018 r. miesięczna kwota dotacji z budżetu gminy na jednego ucznia przedszkola niepublicznego ustalona została w wysokości 611,40 zł, a na jednego ucznia niepublicznej innej formy wychowania przedszkolnego w wysokości 326,08 zł. Kwota dotacji zmalała o ok. 15% w związku z zakończeniem rozbudowy przedszkola gminnego, w którym liczba dzieci wzrosła.
Zgodnie z aktualizacją październikową należałoby dokonać wyrównania kwoty dotacji od stycznia do października 2018 r. i obciążyć jednostki niepubliczne obowiązkiem zwrotu różnicy w wysokości dotacji.

Wątpliwość budzi zapis art. 43 ust. 5 ustawy, a mianowicie w sytuacji, gdyby gmina potrąciła kwoty do zwrotu z kolejnych transz dotacji przekazywanych w miesiącu listopadzie i grudniu, tak aby w całości wyrównać kwotę dotacji zgodnie z aktualizacją wówczas kwota dotacji w przeliczeniu na jednego ucznia za miesiąc listopad i grudzień zmalałaby o więcej niż 25% średniej arytmetycznej części dotacji przekazanych na ucznia od początku roku budżetowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji. Z drugiej jednak strony ograniczenie wyrównania w miesiącu listopadzie i grudniu jedynie o kwotę stanowiącą 25% uniemożliwi odzyskanie przez gminę różnicy kwoty dotacji, co spowoduje wypłacenie wyższej dotacji w skali roku na jednego ucznia, niż wynikałoby to z aktualizacji październikowej.

W związku z zaistniałą sytuacją, zwracamy się z zapytaniem, czy różnica zaktualizowanej w październiku kwoty dotacji może być potrącana w kolejno przekazywanych transzach dotacji w następnym roku, czy też należy dokonać pomniejszenia w transzy dotacji listopadowej i grudniowej w całości, czy też przepis art. 43 ust. 5 ustawy należy rozumieć jako ograniczenie możliwości potrącenia do 25% z transzy listopadowej i grudniowej , co naraziłoby gminę na utratę dochodów w wyniku braku możliwości odzyskania nadpłaconej dotacji.

Stanowisko RIO Bydgoszcz:

W odpowiedzi na pytanie Pana Krzysztofa Rak, przesłane z upoważnienia Wójta Gminy Zławieś Wielka, z dnia 18 grudnia 2018 r. (wpływ do tut. Izby w dniu 24 grudnia 2018 r.) dotyczące interpretacji przepisów art. 43 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy wyjaśnia co następuje:

W ocenie Izby dotacja udzielana niepublicznym przedszkolom i innym formom wychowania przedszkolnego ma charakter roczny. W konsekwencji zdaniem tut. Izby, mając na względzie roczny charakter budżetu jednostki samorządu terytorialnego, nie można z dotacji na 2019 r. potrącić nadpłaconej dotacji w 2018 r. Brak jest również podstaw do zaaprobowania koncepcji, na skutek której doszłoby do naruszenia określonego w art. 43 ust. 5 ww. ustawy maksymalnego progu zmniejszenia transzy dotacji. Przyjęcie takiej interpretacji stoi w sprzeczności z literalnym brzmieniem tego przepisu, a jednocześnie mogłoby doprowadzić do paraliżu funkcjonowania danej placówki oświatowej. Nadmienić również trzeba, iż istnieje ugruntowane orzecznictwo wskazujące, że podstawą do wprowadzenia zapisów ograniczających prawo do dotacji może być wyłącznie przepis ustawowy bądź też akt wydany na podstawie i w granicach delegacji ustawowej¹.

W konsekwencji jako prawidłowe rozwiązanie należy wskazać dokonanie potrącenia transzy dotacji za listopad i grudzień 2018 r. do wysokości określonej w art. 43 ust. 5 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, z jednoczesnym zastosowaniem procedury wynikającej z art. 252 ust. 1 pkt 2 i ust. 6 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W takim wypadku uznać należy, że dotacja została przyznana w nadmiernej wysokości i związku z tym podmiot dotowany będzie zobowiązany do jej zwrotu na podstawie wyżej powołanego art. 252 ustawy o finansach publicznych. Kwota podlegającej zwrotowi dotacji stanowi niepodatkową należność budżetową w rozumieniu art. 60 pkt 1 u.f.p. Podstawą prawną zwrotu dotacji przez jej beneficjenta jest zatem decyzja administracyjna wydana przez wójta (art. 61 ust. 1 pkt 4 u.f.p.).

Stanowisko zaprezentowane w piśmie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa, a stanowi jedynie pogląd tutejszej Izby w zakresie zagadnień objętych zapytaniem.

^________
1 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 10 marca 2009 r. II SA/Ke 30/09; Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 27 października 2010 r. I SA/Gd 892/10

{Urząd Gminy Zławieś Wielka, 2018-12-18, sygn. SG.3251.17.2018}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy, 2019-01-21, sygn. RIO-NR-N-432-1/2019}