Odpowiedź RIO Olsztyn:

W odpowiedzi na pismo nr Or.074.1.2020 z dnia 15 grudnia 2020 r., w sprawie możliwości finansowania ze środków budżetu gminy wynagrodzeń dla osób będących jednocześnie członkami gminnych jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych oraz wykonujących na zlecenie Gminy czynności mechanika-konserwatora sprzętu pożarniczego w jednostce OSP, Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie wyjaśnia, co następuje.

Zgodnie z art. 29 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz. U. z 2020 r. poz. 961 z późn. zm./, zwanej dalej u.o.p., koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Z treści art 32 ust. 2 i ust. 3 u.o.p. wynika, że koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1. Gmina ma również obowiązek bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej; ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne oraz ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6. W myśl art. 32 ust. 3a u.o.p. wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatrudnić komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Na stanowisku komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej może być także zatrudniony komendant gminny związku ochotniczych straży pożarnych.

Na podstawie powyższego, w opinii tut. Izby, nie ma możliwości finansowania środkami budżetowymi wynagrodzeń dla członków gminnych OSP, z wyjątkiem komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Podobne stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 14 kwietnia 2014 r. /sygn. VI U 405/13/: „W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw faktycznych i prawnych do zawarcia pomiędzy Urzędem Gminy w S. a zainteresowanym umowy zlecenia dotyczącej konserwacji i prowadzenia wozu strażackiego i tym samym należało przyjąć, źe nie powstał tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż zainteresowany jest członkiem Ochotniczej Straże Pożarnej i wykonywanie czynności konserwacji i prowadzenie w czasie akcji wozu strażackiego 'stanowiło jego obowiązek wynikający członkostwa zainteresowanego w OSP. Zgodnie z treścią przepisu art. 32 ust 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380) koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi Gmina, zatem powierzenie zainteresowanemu czynności polegających na konserwacji i prowadzeniu wozu strażackiego nie wymagało w ujęciu faktycznym i prawnym zawarcia z zainteresowanym umowy zlecenia, stanowiącej tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej.

Umowa ta zmierzała do obejścia przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej, normujących w sposób bezwzględnie obowiązujący uprawnienia członków OSP do świadczeń związanych z udziałem w akcjach i członkostwem w OSP.” Na podstawie powyższego, w ocenie tut. Izby, nie jest możliwe zawieranie z członkami Ochotniczych Straży Pożarnych umowy zlecenia, której przedmiotem jest wykonywanie czynności mechanika – konserwatora sprzętu pożarniczego w jednostce OSP.

{RIO Olsztyn, 2021-01-05, sygn. RIO.III.072-145/2020}
{Urząd Gminy Kozłowo, 2020-12-15, sygn. Or.074.1.2020}