Stan faktyczny:
Gmina Brześć Kujawski, w 2019 r. zawarła umowę z usługodawcą na przeprowadzenie w 2020 r. audytu wewnętrznego. Umowa obowiązuje do 31 stycznia 2021 r. ze względu na konieczność sporządzenia i przedstawienia Burmistrzowi sprawozdania z wykonania planu audytu za 2020 r. Zarządzeniem Nr 125/2020 Burmistrza Brześcia Kujawskiego z dnia 26 października 2020 r. została przekroczona kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów (100.000.000 zł.), która upoważniała gminę do możliwości przeprowadzenia audytu wewnętrznego przez usługodawcę.
Zgodnie z art. 278 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, Gmina utraciła prawo do przeprowadzenia audytu wewnętrznego przez usługodawcę. A Gmina związana jest zawartą w 2019 r. umową.
Gmina zamierza zatrudnić audytora wewnętrznego z dniem 01 stycznia 2021 r. W projekcie budżetu na 2021 r. zostały
zaplanowane środki na ten cel. W budżecie roku 2020 wydatki w tym zakresie nie były planowane.
Pytanie:
1. Czy Gmina musi już teraz zatrudnić audytora wewnętrznego, mimo że na rok 2020 ma podpisaną umowę na przeprowadzenie audytu przez usługodawcę i to on ma wykonać plan audytu w 2020 r. i sporządzić sprawozdanie, bo mając taką umowę wypełnia obowiązek przeprowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce?
2. Czy Gmina może zatrudnić audytora z dniem l stycznia 2021 r.?
Stanowisko własne:
Gmina uważa, że podpisując umowę z usługodawcą na przeprowadzenie audytu wewnętrznego w 2020 r. wypełniła obowiązek wynikający z art. 274 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Zmiana w trakcie roku budżetowego parametrów określonych w art. 278 ust. 3 ustawy o finansach publicznych wymogła na jednostce konieczność zatrudnienia audytora, ale zdaniem Gminy, dopiero z nowym rokiem, bo cały czas obowiązuje ją umowa zawarta z usługodawcą. I co jest również ważne, nie ma zaplanowanych środków na wydatek w tym zakresie.
Stanowisko RIO Bydgoszcz:
W odpowiedzi na pytanie z dnia 27 października 2020 r. (wpływ do tut. Izby w dniu 29 października 2020 r.) Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy wyjaśnia co następuje:
Jak wynika z treści art. 274 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 209 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U z 2019 r., poz. 869 ze zm.), audyt wewnętrzny prowadzi się w jednostkach samorządu terytorialnego, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego kwota dochodów i przychodów lub kwota wydatków i rozchodów przekroczyła wysokość 40 000 tys. zł. Jednocześnie ustawa w art. 275 wskazuje, że audyt wewnętrzny prowadzi:
1) audytor wewnętrzny zatrudniony w jednostce albo
2) usługodawca niezatrudniony w jednostce.
Stosownie do dyspozycji art. 277 ust. 1 ustawy, w j.s.t. tworzy się wieloosobowe lub jednoosobowe komórki audytu wewnętrznego. Nadto, w jednostkach samorządu terytorialnego audyt wewnętrzny może być prowadzony przez usługodawcę, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100 000 tys. zł (art. 278 ust. 3). Ustawodawca ograniczył więc możliwość prowadzenia audytu przez usługodawcę do niektórych kategorii jednostek sektora finansów publicznych. Należy zatem przyjąć, że rozwiązanie to jest pewnym wyjątkiem od reguły, że audyt powinien być prowadzony przez audytora zatrudnionego w jednostce. Jak wskazano wyżej w jednostkach samorządu terytorialnego, audyt wewnętrzny może być prowadzony przez usługodawcę, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100 000 000 zł.
Przekroczenie limitu 100 000 tys. zł przez sumę dochodów i przychodów bądź też przez sumę wydatków i rozchodów j.s.t. będzie warunkiem uniemożliwiającym prowadzenie audytu wewnętrznego przez usługodawcę. W każdym wypadku przekroczenie tego limitu, niezależnie czy w momencie uchwalania budżetu, czy w chwili jego nowelizacji skutkującej podwyższeniem którejkolwiek z kwot, kreuje obowiązek zatrudnienia audytora wewnętrznego w jednostce samorządu.
W ocenie Izby, w przedstawionym w zapytaniu przypadku, jednostka ma obowiązek podjąć działania mające na celu zatrudnienie audytora.
Stanowisko zaprezentowane w piśmie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa, a stanowi jedynie pogląd tutejszej Izby w zakresie zagadnień objętych zapytaniem.
{Urząd Gminy Brześć Kujawski, 2020-10-27, sygn. nieznana}
{RIO Bydgoszcz, 2020-11-25, sygn. RIO-NR-N-432-4/2020}