Pytanie:

Burmistrz Polanowa zwraca się z prośbą o możliwość sfinansowania zakupu materiałów, środków ochrony osobistej dla jednostki samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych i jednostek pomocniczych oraz wyposażenia (kombinezony ochronne, maski i półmaski filtrujące, rękawice, środki do higienicznej i chirurgicznej dezynfekcji dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Gminie Polanów w związku z zagrożeniem koronawirusem, ze środków rezerwy celowej utworzonej na realizację zadań z zakresu zarządzania kryzysowego. W budżecie gminy na rok 2020 utworzono rezerwę celową z zakresu zarządzania kryzysowego w kwocie 156.015,62 zł. Istota rezerwy na zarządzanie kryzysowe jest związana z wydatkami nieprzewidzialnymi, nieplanowanymi, które mogą powstać w sytuacji kryzysowej, dlatego wnoszę o możliwość przesunięcia środków z tejże w kwocie 30.000,00 zł na zapobieganie sytuacjom kryzysowym związanym z rezerwy koronawirusem.

UZASADNIENIE

Rozwój zagrożenia epidemiologicznego spowodowany przez koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19 jest sytuacją kryzysową, której nie można było wcześniej przewidzieć, a która niesie za sobą znaczne zagrożenie dla życia mieszkańców. Zwalczanie epidemii jest jednym z ustawowych zadań struktur zarządzania kryzysowego. By skutecznie realizować te zadania niezbędnym jest zgromadzenie stosowanym stanów magazynowych w zakresie środków ochrony osobistej oraz substancji dezynfekujących o odpowiednich właściwościach. Ich brak bezpośrednio po wystąpieniu zagrożenia może doprowadzić w skrajnych sytuacja nawet do braku reakcji ze strony służb nieposiadających stosownego zabezpieczenia.

W art. 2 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowy /u.z.k/ ustawodawca określa, że zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. Zadaniem więc organu w zakresie zarządzania kryzysowego jest nie tylko reagowanie w sytuacji kryzysowej ale również przygotowanie do przejęcia kontroli nad taką sytuacją.

Art. 26 u.z.k precyzuje źródła finansowania realizacja zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego oraz zobowiązuje organy do tworzenia stosownej na ten cel rezerwy. Zgodnie z obowiązującą literą prawa rezerwę celową można wykorzystać wyłącznie zgodnie z celem jej przeznaczenia.

Katalog zadań własnych burmistrza określa treść art.19 ust. 2 u.z.k. Są to:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) realizacja zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego,
b) opracowywanie i przedkładanie staroście do zatwierdzenia gminnego planu zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania gmin i gmin o statusie miasta;
5) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
5a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
6). organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.

Zapis ustawowy wskazuje, że do zadań własnych burmistrza należy realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego. Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 2 do zadań tych należy przygotowanie struktur uruchamianych w sytuacjach kryzysowych a pkt 3 zobowiązuje do przygotowania i utrzymywania zasobów niezbędnych do wykonania zadań ujętych w planie zarządzania kryzysowego. Dla realizacji tych zadań w powstałej sytuacji koniecznym jest rozszerzenie stanów magazynowych dla służb ale w skrajnych sytuacja również dla mieszkańców do pomocy którym w zapewnieniu jej warunków przetrwania w sytuacjach kryzysowych zobowiązuje burmistrza treść pkt 5 wspomnianego przepisu.

Uruchomienie środków z rezerwy budżetowej na cele zarządzania kryzysowego dopiero po stwierdzeniu zachorowań na terenie gminy nie da możliwości jej odpowiedniego wykorzystania i nie będzie gwarantowało skuteczności działania.

W zarządzeniu ujęte zostaną wyłącznie środki, które w ocenie organu w chwili obecnej są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców wobec powstałego zagrożenia.
samorządu terytorialnego.

Odpowiedź RIO Szczecin:

Odpowiadając na Pana wniosek z dnia 9 marca 2020 r. (znak: FN.I.3021.07.2020) o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych informuję, że w ocenie Izby, za zgodne z art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1398, z póżń. zm.) należy uznać rozdysponowanie środków rezerwy na zarządzanie kryzysowe z przeznaczeniem na wydatki mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się oraz walkę ze skutkami wywoływanymi przez wirus COVID-19.

Natomiast decyzja o poniesieniu konkretnie rodzajowo wskazanych wydatków związanych wywołanymi sytuacjami kryzysowymi należy do organów jednostek.

{Urząd Miasta Polanów, 2020-03-09, sygn. FN.I.3021.07.2020}
{RIO Szczecin, 2020-03-19, sygn. K.0542.PZ.11.MB.2020}