Stan faktyczny:
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 6, poz. 35 z późn. zm.):
– przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli uwzględnia się liczbę etatów nauczycieli w okresach, w których wypłacono im wynagrodzenie ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, zgodnie z wymiarem zatrudnienia określonym w umowie o pracę lub w akcie mianowania;
– przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli nie uwzględnia się liczby etatów nauczycieli, proporcjonalnie do okresów, w których pobierali zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek opiekuńczy;
– przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli nie uwzględnia się, proporcjonalnie do okresów, w których nie wypłacono wynagrodzenia ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, liczby etatów nauczycieli w okresach nieobecności w pracy, za czas których nie przysługuje wynagrodzenie. Natomiast art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 174 z późn. zm.) stanowi: „W okresie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.”
Pytanie:
Wobec powyższego, z uwagi na brak uregulowania w przepisach wykonawczych sposobu ustalania średnich wynagrodzeń nauczycieli w przypadku powstrzymywania się od wykonywania pracy, co miało miejsce w okresie od 8 do 26 kwietnia br., prosimy o zajęcie stanowiska, w jaki sposób w sprawozdaniu z wysokości średnich wynagrodzeń za 2019 rok, należy uwzględnić okres, w którym wynagrodzenie nauczycieli zostało pomniejszone, z uwagi na powstrzymywanie się od wykonywania pracy, z powodu udziału w strajku, tj. czy należy obniżyć równocześnie liczbę etatów nauczycieli, czy nie?
Stanowisko własne:
W ocenie Gminy, brak zmniejszenia liczby etatów nauczycieli, przy zmniejszonym wynagrodzeniu, w konsekwencji prowadzić będzie do konieczności wypłaty dodatku uzupełniającego, w związku z nieosiągnięciem wysokości średnich wynagrodzeń.
Stanowisko RIO Bydgoszcz:
W odpowiedzi na Państwa Wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych z dnia 22.11.2019 r., w sprawie zajęcia stanowiska dotyczącego ustalania średnich wynagrodzeń nauczycieli w przypadku „powstrzymywania się od wykonywania pracy”, w związku z udziałem nauczycieli w strajku w dniach 8-26 kwietnia 2019 r., które wpłynęło do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy w dniu 26.11.2019 r., informuję:
W myśl art. 22 §1 Kodeksu Pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.) istotą stosunku pracy jest świadczenie pracy w zamian za wynagrodzenie, przepis art. 80 Kodeksu Pracy precyzuje, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 174 ze zm.), w okresie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy, pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia zbiorowego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (j.t. Dz. U. z 2019 r. poz. 2215) nie reguluje w jaki sposób obliczać wynagrodzenie nauczycieli za okresy nieświadczenia pracy. Sposób obliczenia średniorocznej struktury zatrudnienia, o której mowa w art. 30a ust. 7 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, określają przepisy zawarte w § 3 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 6, poz. 35 ze zm.), i tak:
w § 3 ust. 6 wskazano, że przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli uwzględnia się liczbę etatów nauczycieli w okresach, w których wypłacono im wynagrodzenie ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, zgodnie z wymiarem zatrudnienia określonym w umowie o pracę lub w akcie nominowania,
w § 3 ust. 7 wskazano, że do średniorocznej struktury zatrudnienia nie uwzględnia się liczby etatów nauczycieli, proporcjonalnie do okresów, w których pobierali zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek opiekuńczy,
w § 3 ust. 8 określono, że przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli nie uwzględnia się, proporcjonalnie do okresów, w których nie wypłacono wynagrodzenia ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, liczby etatów nauczycieli w okresach nieobecności w pracy, za czas który nie przysługuje wynagrodzenie.
Z istoty stosunku pracy wynika, że wynagrodzenie pracownika wypłacane jest za świadczoną pracę, „powstrzymywania się od wykonywania pracy z powodu udziału w strajku”, o którym Pani nadmienia w powyższym Wniosku, nie można uznać za świadczenie pracy w rozumieniu art. 22 § 1 Kodeksu Pracy w związku z art. 80 Kodeksu Pracy. Ponadto mając na względzie § 3 ust. 8 ww. rozporządzenia MEN, za okres „powstrzymywania się od pracy” nauczycielom, nie wypłacono wynagrodzenia ze środków ujętych w planie finansowym szkoły, tym samym liczba etatów nauczycieli za czas, w którym nie przysługiwało wynagrodzenie, nie powinna być uwzględniana przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia.
W tym miejscu należy wskazać, że Izba nie ma uprawnień dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy potraktować, jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.
{Urząd Gminy Solca Kujawskiego, 2019-11-22, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy, 2019-12-03, sygn. RIO-KA-073-18/2019}